鸳鸯

鸳鸯朗读

鸳鸯于飞,毕之罗之。君子万年,福禄宜之。

鸳鸯在梁,戢其左翼。君子万年,宜其遐福。

乘马在厩,摧之秣之。君子万年,福禄艾之。

乘马在厩,秣之摧之。君子万年,福禄绥之。

译文

鸳鸯双双轻飞翔,遭遇大小罗与网。祝福君子万年寿,福禄一同来安享。

鸳鸯相偎在鱼梁,喙儿插进左翅膀。祝福君子万年寿,一生幸福绵绵长。

拉车辕马在马房,每天喂草喂杂粮。祝福君子万年寿,福禄把他来滋养。

拉车辕马在马槽,每天喂粮喂饲草。祝福君子万年寿,福禄齐享永相保。

注释

鸳鸯:鸭科水鸟名。古人以此鸟雌雄双居,永不分离,故称之为“匹鸟”。

毕:长柄的捕鸟小网。罗:无柄的捕鸟网。

宜:《说文解字》:“宜,所安也。”引申为享。

梁:筑在水中拦鱼的石坝,即鱼梁。

戢(jí):插。谓鸳鸯栖息时将喙插在左翅下。

遐(xiá):长远。

乘(shèng):四匹马拉的车子。乘马引申为拉车的马。厩(jiù):马棚。

摧(cuò):通“莝”,铡草喂马。郑笺:“今‘莝’字也。”《说文解字》:“莝,斩刍也。”秣(mò):用粮食喂马。

艾:养。一说意为辅助。

绥(suí):安。

参考资料:

1、王秀梅 译注.诗经(下):雅颂.北京:中华书局,2015:524-525

2、姜亮夫 等.先秦诗鉴赏辞典.上海:上海辞书出版社,1998:473-474

鸳鸯创作背景

  对此诗背景及主旨的解释历代有不同说法,一种说法认为此诗为讽刺周幽王而作,以《毛诗序》为代表。另一种观点认为这是祝贺新婚的诗,以明代人何楷为代表。

参考资料:

1、王秀梅 译注.诗经(下):雅颂.北京:中华书局,2015:524-525

2、姜亮夫 等.先秦诗鉴赏辞典.上海:上海辞书出版社,1998:473-474

  此诗前二章以鸳鸯起兴,后二章以HRef=https://www.qijian.info/list/ma/ target=_blank class=infotextkey>马起兴。鸳鸯是成双成对的HRef=https://www.qijian.info/list/niao/ target=_blank class=infotextkey>鸟,HRef=https://www.qijian.info/list/ma/ target=_blank class=infotextkey>马和亲迎之礼有关,故可以认为这是一首同HRef=https://www.qijian.info/list/hunyin/ target=_blank class=infotextkey>婚姻有关的诗歌。前二章HRef=https://www.qijian.info/list/zanmoi/ target=_blank class=infotextkey>赞美男女双方才貌匹配,HRef=https://www.qijian.info/list/aiqing/ target=_blank class=infotextkey>爱情HRef=https://www.qijian.info/list/zhongzhen/ target=_blank class=infotextkey>忠贞;后二章HRef=https://www.qijian.info/list/zhufu/ target=_blank class=infotextkey>祝福其HRef=https://www.qijian.info/list/shenghuo/ target=_blank class=infotextkey>生活富足美满。

  此诗一、二章以鸳鸯匹HRef=https://www.qijian.info/list/niao/ target=_blank class=infotextkey>鸟兴夫妇HRef=https://www.qijian.info/list/aimu/ target=_blank class=infotextkey>爱慕之情。两章描绘了一对五彩缤纷的鸳鸯,拍动着羽毛绚丽的翅膀,双双飞翔在辽阔的天空,雌雄相伴,两情相依,情有独钟,心有所许,多么美妙的时刻,多么HRef=https://www.qijian.info/list/moihao/ target=_blank class=infotextkey>美好的HRef=https://www.qijian.info/list/tuhua/ target=_blank class=infotextkey>图画!在遭到捕猎的危险时刻,仍然成双成对,HRef=https://www.qijian.info/list/zhongzhen/ target=_blank class=infotextkey>忠贞不渝,并不是大难临头各自飞。从同甘到共苦两种境遇的转变,进一步展现了鸳鸯高洁的HRef=https://www.qijian.info/list/pinge/ target=_blank class=infotextkey>品格,挖掘了鸳鸯的典型的独特的禀性,较好地运用了象征的HRef=https://www.qijian.info/list/yishu/ target=_blank class=infotextkey>艺术手法,为后面对HRef=https://www.qijian.info/list/renwu/ target=_blank class=infotextkey>人物的抒写做了充分的准备。在第二章中,诗人抓住鸳鸯小憩时的一个细节,描摹入微,观察至细。在芳草萋萋的小坝上,一对鸳鸯相依相偎,红艳的嘴巴插入左边的翅膀,闭目养神,恬静HRef=https://www.qijian.info/list/youxian2/ target=_blank class=infotextkey>悠闲,如一幅明丽淡雅的HRef=https://www.qijian.info/list/jiangnan/ target=_blank class=infotextkey>江南水墨HRef=https://www.qijian.info/list/feng/ target=_blank class=infotextkey>风景图,满含着对HRef=https://www.qijian.info/list/moihao/ target=_blank class=infotextkey>美好HRef=https://www.qijian.info/list/shenghuo/ target=_blank class=infotextkey>生活的深深HRef=https://www.qijian.info/list/juanlian/ target=_blank class=infotextkey>眷恋与无限HRef=https://www.qijian.info/list/zhuiqiu/ target=_blank class=infotextkey>追求。这二章一动一静,描摹毕肖,既是对今后HRef=https://www.qijian.info/list/hunyin/ target=_blank class=infotextkey>婚姻HRef=https://www.qijian.info/list/shenghuo/ target=_blank class=infotextkey>生活的象征性写照,也是对HRef=https://www.qijian.info/list/hunyin/ target=_blank class=infotextkey>婚姻的主观要求和HRef=https://www.qijian.info/list/moihao/ target=_blank class=infotextkey>美好HRef=https://www.qijian.info/list/xiwang/ target=_blank class=infotextkey>希望。HRef=https://www.qijian.info/list/shenghuo/ target=_blank class=infotextkey>生活之中,欢乐与HRef=https://www.qijian.info/list/tongku/ target=_blank class=infotextkey>痛苦必然并存,既有甜蜜的欣悦,也有HRef=https://www.qijian.info/list/qiku/ target=_blank class=infotextkey>凄苦的HRef=https://www.qijian.info/list/aichou/ target=_blank class=infotextkey>哀愁,但只要双方心心相印、相濡以沫,苦乐之中就都有幸福在,即无所畏惧。诗人以鸳鸯HRef=https://www.qijian.info/list/biyu/ target=_blank class=infotextkey>比喻HRef=https://www.qijian.info/list/fuqi/ target=_blank class=infotextkey>夫妻,贴切HRef=https://www.qijian.info/list/ziran/ target=_blank class=infotextkey>自然,易于引起欣赏者的共鸣,其形象逐渐积淀为中国传统HRef=https://www.qijian.info/list/wenhua/ target=_blank class=infotextkey>文化的一种原型,为后世所普遍接受。

  诗的第三、四章以摧秣乘HRef=https://www.qijian.info/list/ma/ target=_blank class=infotextkey>马,兴结婚亲迎之礼,充满了对婚后HRef=https://www.qijian.info/list/shenghuo/ target=_blank class=infotextkey>生活的HRef=https://www.qijian.info/list/moihao/ target=_blank class=infotextkey>美好HRef=https://www.qijian.info/list/chongjing/ target=_blank class=infotextkey>憧憬。抓住迎亲所用的厩中肥HRef=https://www.qijian.info/list/ma/ target=_blank class=infotextkey>马这一典型细节,引发人对婚礼情景的丰富HRef=https://www.qijian.info/list/lianxiang/ target=_blank class=infotextkey>联想:隆重、热烈、喜庆;并且厩有肥HRef=https://www.qijian.info/list/ma/ target=_blank class=infotextkey>马也反映着HRef=https://www.qijian.info/list/shenghuo/ target=_blank class=infotextkey>生活的富足。这都含蓄地暗示了HRef=https://www.qijian.info/list/hunyin/ target=_blank class=infotextkey>婚姻HRef=https://www.qijian.info/list/moihao/ target=_blank class=infotextkey>美好的客观条件:男女般配,郎HRef=https://www.qijian.info/list/cainu/ target=_blank class=infotextkey>才女貌,HRef=https://www.qijian.info/list/ganqing/ target=_blank class=infotextkey>感情专一,家产丰裕;反映了诗人的HRef=https://www.qijian.info/list/hunyin/ target=_blank class=infotextkey>婚姻价值观念,也是对HRef=https://www.qijian.info/list/lixiang/ target=_blank class=infotextkey>理想HRef=https://www.qijian.info/list/rensheng/ target=_blank class=infotextkey>人生、HRef=https://www.qijian.info/list/moihao/ target=_blank class=infotextkey>美好HRef=https://www.qijian.info/list/rensheng/ target=_blank class=infotextkey>人生的由衷礼赞。

猜你喜欢

黄节

英雄心事托琴中,独访孤台过断虹。满地夕阳号朔雁,隔帘人影瘦西风。

秋花晚节多迟暮,古调今弹有异同。不为知音为知志,苍茫山水月湖东。

()

地上春色生,眼前诗彩明。手携片宝月,言是高僧名。
溪转万曲心,水流千里声。飞鸣向谁去,江鸿弟与兄。

()

昔日初闻寇,诸人早出师。焚烧宁太广,收剿已无遗。

斧钺何曾钝,雷霆岂肯迟。迁延非决策,那得更狐疑。

()

一望云烟渺,蛩声四壁秋。有怀频问月,无兴强登楼。

水隔三秋恨,星分两地愁。相思浑不寐,欲汎剡溪舟。

()

秋风一夕来,木落江水波。相将雁南翔,奈有孤飞何。

四海兄弟少,百年离别多。傥坚归来心,富贵尔则那。

()
陈伟

隔海相望尽一杯,汗青留与扪沉哀。正平舌剑招奇戮,叔夜玉山沦劫灰。

九点齐烟春去远,十年秦火我迟来。披霜坐待坚冰至,数蕊红梅带血开。

()