观郑州崔郎中诸妓绣样

观郑州崔郎中诸妓绣样朗读

日暮堂前花蕊娇,争拈小笔上床描。

绣成安向春园里,引得黄莺下柳条。

译文

黄昏余晖之下,厅堂前面鲜花娇美。一群可爱绣女,争拿笔上绣床写生。

绣成美丽屏风,静静放进花园,逗得黄莺好奇,离开柳条飞来。

注释

此诗一本题作《咏绣障》。绣障:刺绣屏风。绣样:描画刺绣图样,用针刺绣前的一道工序。

花蕊(ruǐ)娇:双关语,一指刺绣图样,一喻刺绣少女。花蕊:花心。娇:美丽鲜艳。

拈(niān):用两三个指头捏住。床:指绣花时绷绣布的绣架。床:指绣花架。

安:安置,摆放。

下柳条:从柳树枝条上飞下来。

  这是一首HRef=https://www.qijian.info/list/zanmoi/ target=_blank class=infotextkey>赞美刺绣精美的诗,写HRef=https://www.qijian.info/list/funu/ target=_blank class=infotextkey>妇女绣品巧夺天工。

  首句“日暮”、“堂前”点明HRef=https://www.qijian.info/list/shijian/ target=_blank class=infotextkey>时间、HRef=https://www.qijian.info/list/didian/ target=_blank class=infotextkey>地点。“HRef=https://www.qijian.info/list/hua/ target=_blank class=infotextkey>花蕊娇”,HRef=https://www.qijian.info/list/hua/ target=_blank class=infotextkey>花朵含苞待放,娇美异常──这是待绣屏HRef=https://www.qijian.info/list/feng/ target=_blank class=infotextkey>风(绣障)上取样的对象。

  首句以静态HRef=https://www.qijian.info/list/xiowu/ target=_blank class=infotextkey>写物,次句则以动态出人:一群绣女正竞相拈取小巧的画笔,在绣床上开始写生,描取HRef=https://www.qijian.info/list/hua/ target=_blank class=infotextkey>花样。那看到HRef=https://www.qijian.info/list/hua/ target=_blank class=infotextkey>花开娇美,争先恐后的模样,眉飞色舞的神态和动作的轻灵HRef=https://www.qijian.info/list/youmoi/ target=_blank class=infotextkey>优美,如一幅HRef=https://www.qijian.info/list/ziran/ target=_blank class=infotextkey>自然的画卷都从“争”字中隐隐透出。“拈”,是用三两个指头夹取的意思,见出动作的轻灵,姿态的HRef=https://www.qijian.info/list/youmoi/ target=_blank class=infotextkey>优美。这一句虽然用意只在HRef=https://www.qijian.info/list/xieren/ target=_blank class=infotextkey>写人,但也同时带出堂上的布置:一边摆着笔架,正对堂前的写生对象(“HRef=https://www.qijian.info/list/hua/ target=_blank class=infotextkey>花蕊”),早已布置好绣床。和动作的轻灵HRef=https://www.qijian.info/list/youmoi/ target=_blank class=infotextkey>优美,如一幅HRef=https://www.qijian.info/list/ziran/ target=_blank class=infotextkey>自然的画卷。

  三四句写“绣成”以后绣工的精美巧夺天工:把完工后的绣屏HRef=https://www.qijian.info/list/feng/ target=_blank class=infotextkey>风安放到HRef=https://www.qijian.info/list/chunguang/ target=_blank class=infotextkey>春光烂漫的HRef=https://www.qijian.info/list/hua/ target=_blank class=infotextkey>花园里去,虽是人工,却足以乱真,连黄莺都上当了,离开柳枝向绣屏HRef=https://www.qijian.info/list/feng/ target=_blank class=infotextkey>风飞来。末句从对面写出,让乱真的事实说话,不言女红之工巧,而工巧自见。而且还因黄莺入画,丰富了诗歌形象,平添了动人的情趣。

  从二句的“上床描”到三句的“绣成”,整个取样与刺绣的过程都省去了,像“HRef=https://www.qijian.info/list/hua/ target=_blank class=infotextkey>花随玉指添HRef=https://www.qijian.info/list/chunse/ target=_blank class=infotextkey>春色,HRef=https://www.qijian.info/list/niao/ target=_blank class=infotextkey>鸟逐金针长羽毛”(罗隐《绣》)那样正面描写绣活进行时飞针走线情况的诗句,在这首诗中是找不到的。

  胡令能诗HRef=https://www.qijian.info/list/feng/ target=_blank class=infotextkey>风清丽,富有情趣,散发着浓郁的HRef=https://www.qijian.info/list/shenghuo/ target=_blank class=infotextkey>生活气息,堪称唐诗园囿中奇香扑鼻的HRef=https://www.qijian.info/list/shan/ target=_blank class=infotextkey>山HRef=https://www.qijian.info/list/hua/ target=_blank class=infotextkey>花野草。这首《观郑州崔郎中诸妓绣样》就有这样的特点。此诗头两句是现场目击,后两句是合理HRef=https://www.qijian.info/list/xiangxiang/ target=_blank class=infotextkey>想象,既有情趣,又有意趣。语言明白如话,HRef=https://www.qijian.info/list/yijing/ target=_blank class=infotextkey>意境明丽如画。这样的诗,现代人解读毫不费力,且清新可爱,足见其有超越时空的魅力。

  沈德潜在论及HRef=https://www.qijian.info/list/tihua/ target=_blank class=infotextkey>题画诗时说:“其法全在不粘画上发论。”(《说诗晬语》卷下)“不粘”在绣工本身,不以正面敷写争巧,而是以映衬取胜,也许这就是这首诗在HRef=https://www.qijian.info/list/yishu/ target=_blank class=infotextkey>艺术上成功的主要奥秘。

胡令能

胡令能(785-826年),唐诗人,隐居圃田(河南中牟县)。唐贞元、元和时期人。家贫,年轻时以修补锅碗盆缸为生,人称“胡钉铰”。他的诗语言浅显而构思精巧,生活情趣很浓,现仅存七绝4首。唐贞元、元和时期人。莆田隐者,唐诗人少为负局锼钉之业。梦人剖其腹,以一卷书内之,遂能吟咏,远近号为胡钉铰。诗四首,皆写得十分生动传神、精妙超凡,不愧是仙家所赠之诗作。 ...

胡令能朗读
()

猜你喜欢

妾身在代不如意,汉中胡中俱断肠。

()

白旄持节使单于,万里风烟十载余。

柳毅不行沙漠路,却凭归雁为传书。

()

有喝端如探竿草,无师血脉通红线。

当阳不识李将军,徒学穿杨一枝箭。

()

帝乡五载乱离中,亿万苍生陷犬戎。二圣远征沙漠北,六龙遥渡浙江东。

斩奸盍请朱云剑,射虏宜贯李广弓。借问秦庭谁恸哭,草茅无路献孤忠。

()

瀰瀰水槛俯横桥,水面新荷影动摇。

时向青空飞白鹭,不妨悲翠立兰苕。

()
释道冲

摩竭提国,亲行此令。

尽大地人,丧身失命。

()