赠裴十四

赠裴十四朗读

朝见裴叔则,朗如行玉山。

黄河落天走东海,万里写入胸怀间。

身骑白鼋不敢度,金高南山买君顾。

徘徊六合无相知,飘若浮云且西去!

译文

见君如见晋人裴叔则,如行玉山之上,朗然照人。

君之胸怀之阔大,如黄河落天,直入东海,当纳入其间矣;

君之浩瀚,即使是河伯也不敢骑白鼋冒然横渡;君之高大,即使是金高南山买君一顾,也是值得的。

君徘徊于六合之中,而无相知之人,如今看天上的浮云,即将飘然西去矣。

注释

裴十四:当是裴政,为李白好友,“竹溪六逸”之一。

“朝见”二句:裴叔则,即晋朝的裴楷,尝任中书令,人称裴令公,仪容儁伟。《世说新语·容止》:“裴令公有俊容仪,脱冠冕,粗头乱服皆好。时人以为玉人。见者曰:‘见裴叔则如玉山上行,光映照人。’”此以裴叔则喻裴十四。

“黄河”二句:以黄河入海喻裴十四胸怀的阔大。

“身骑”句:《楚辞·九歌·河伯》:“乘白鼋兮逐文鱼,与女游兮河之渚。”此谓裴十四之才学心胸之深广,己不敢轻易测度。

“金高”句:《列女传·节义传》:“郑子瞀者,楚成王之夫人也。初,成王登台,子瞀不顾。王曰:‘顾,吾又与女千金,而封若父兄。’子瞀遂不顾。子瞀曰:‘不顾,告以夫人之尊,示以封爵之重而后顾,则是妾贪贵乐利以忘义理也。’”此句谓须千金才可买裴十四之一顾,可见李白对友人裴十四推许之重。

六合:上下四方谓之六合。

参考资料:

1、詹福瑞 等.李白诗全译.石家庄:河北人民出版社,1997:349-350

2、周啸天 等.唐诗鉴赏辞典补编.成都:四川文艺出版社,1990:157-158

  裴十四,是一位超尘脱俗之士。他即将HRef=https://www.qijian.info/list/libie/ target=_blank class=infotextkey>离别李白而西去,诗人作这首诗HRef=https://www.qijian.info/list/zengbie/ target=_blank class=infotextkey>赠别。

  “裴叔则”,即晋朝的裴楷,尝任中书令,人称裴令公,仪容儁伟,“时人以为玉人,见者曰:‘见裴叔则如玉HRef=https://www.qijian.info/list/shan/ target=_blank class=infotextkey>山上行,光映照人。’”(《世说新语·容止》)因为与主人公同姓诗人借裴叔则代指裴十四,言裴十四仪表堂堂,清朗如玉HRef=https://www.qijian.info/list/shan/ target=_blank class=infotextkey>山,光彩照人。“HRef=https://www.qijian.info/list/huanghe/ target=_blank class=infotextkey>黄河落天走东海,万里写入HRef=https://www.qijian.info/list/xionghuai/ target=_blank class=infotextkey>胸怀间。”HRef=https://www.qijian.info/list/huanghe/ target=_blank class=infotextkey>黄河水从西部飞流直下流向中原,一泻万里,奔流入东海。此诗以奔腾的HRef=https://www.qijian.info/list/huanghe/ target=_blank class=infotextkey>黄河水,象征裴十四宽阔宏大的襟怀。诗人倒插喻意在前,一笔点醒于后,手法变幻矫健。

  诗至五、六句,转入别意,叙写裴十四的遭际和他的不贪图富贵的HRef=https://www.qijian.info/list/xingge/ target=_blank class=infotextkey>性格。“身骑白鼋不敢度”,骑白鼋,语出HRef=https://www.qijian.info/list/quyuan/ target=_blank class=infotextkey>屈原《九歌·河伯》“乘白鼋兮逐文鱼”。骑鼋的人,HRef=https://www.qijian.info/list/ziran/ target=_blank class=infotextkey>自然是裴十四。诗人用汹涌的水势,HRef=https://www.qijian.info/list/biyu/ target=_blank class=infotextkey>比喻HRef=https://www.qijian.info/list/shehui/ target=_blank class=infotextkey>社会环境的险恶和HRef=https://www.qijian.info/list/rensheng/ target=_blank class=infotextkey>人生道路的HRef=https://www.qijian.info/list/jiannan/ target=_blank class=infotextkey>艰难,裴十四身骑白鼋,面对汹涌的江水,不敢度过。“金高南HRef=https://www.qijian.info/list/shan/ target=_blank class=infotextkey>山买君顾”句,借用郑子瞀的HRef=https://www.qijian.info/list/gushi/ target=_blank class=infotextkey>故事,见《列女传》卷五《节义传》,郑子瞀是楚成王的夫人,一日,与成王共登台,“王曰:‘顾,吾又与女千金,而封若父兄’,子瞀遂不顾。子瞀曰:‘不顾,告以夫人之尊,示以封爵之重而后顾,则是妾贪贵乐利以忘义理也’。”千金难买一顾,表现郑子瞀不贪贵乐利的HRef=https://www.qijian.info/list/pinge/ target=_blank class=infotextkey>品格;高比南HRef=https://www.qijian.info/list/shan/ target=_blank class=infotextkey>山的金银,定然也难买裴十四的一顾,运用郑子瞀的HRef=https://www.qijian.info/list/diangu/ target=_blank class=infotextkey>典故,是为了盛赞裴十四的高贵HRef=https://www.qijian.info/list/pinge/ target=_blank class=infotextkey>品格。在那险恶的HRef=https://www.qijian.info/list/zhengzhi/ target=_blank class=infotextkey>政治环境里,襟怀HRef=https://www.qijian.info/list/haomai/ target=_blank class=infotextkey>豪迈的裴十四不肯摧眉折腰,不肯为富贵而忘义;在“众人皆醉”的庸俗的HRef=https://www.qijian.info/list/heian/ target=_blank class=infotextkey>黑暗HRef=https://www.qijian.info/list/shehui/ target=_blank class=infotextkey>社会里,裴十四难觅HRef=https://www.qijian.info/list/zhiyin/ target=_blank class=infotextkey>知音,“徘徊六合无相知”句,HRef=https://www.qijian.info/list/jieshi/ target=_blank class=infotextkey>揭示了HRef=https://www.qijian.info/list/pinge/ target=_blank class=infotextkey>品格磊落的人不容于世的HRef=https://www.qijian.info/list/shenghuo/ target=_blank class=infotextkey>生活真实。HRef=https://www.qijian.info/list/jiewei/ target=_blank class=infotextkey>结尾“飘若浮云且西去”,写裴十四即将西去,行踪飘忽不定,点到HRef=https://www.qijian.info/list/zengbie/ target=_blank class=infotextkey>赠别上;以飘若浮云状其人,也为裴十四涂上了灵异脱俗的光彩,与全诗诗意相吻合。

  HRef=https://www.qijian.info/list/zengbie/ target=_blank class=infotextkey>赠别诗,除了抒写离绪别情以外,还可以颂美HRef=https://www.qijian.info/list/libie/ target=_blank class=infotextkey>离别者,描绘和刻画他们的形象、HRef=https://www.qijian.info/list/sixiang2/ target=_blank class=infotextkey>思想、HRef=https://www.qijian.info/list/pinge/ target=_blank class=infotextkey>品格、HRef=https://www.qijian.info/list/jingshen/ target=_blank class=infotextkey>精神面貌,表达诗人对他们的钦慕、敬仰的HRef=https://www.qijian.info/list/ganqing/ target=_blank class=infotextkey>感情。《赠裴十四》就是如此。李白用诗人的心灵,自己的HRef=https://www.qijian.info/list/pinge/ target=_blank class=infotextkey>品格和审美情趣,去感知对方,因此,在裴十四身上,读者看到了诗人的个性、气韵和HRef=https://www.qijian.info/list/jingshen/ target=_blank class=infotextkey>精神,沈德潜说:“HRef=https://www.qijian.info/list/huanghe/ target=_blank class=infotextkey>黄河落天二语,自道所得。”(《唐诗别裁集》)李白也亲历“身骑白鼋不敢度”的HRef=https://www.qijian.info/list/shehui/ target=_blank class=infotextkey>社会环境,也同样具有“金高南HRef=https://www.qijian.info/list/shan/ target=_blank class=infotextkey>山”难买一顾的HRef=https://www.qijian.info/list/pinge/ target=_blank class=infotextkey>品格,也同样为世俗所不容,甚至到达“世人皆欲杀”(杜甫语)的地步。用颂美HRef=https://www.qijian.info/list/youren/ target=_blank class=infotextkey>友人的诗赠给HRef=https://www.qijian.info/list/youren/ target=_blank class=infotextkey>友人,引为HRef=https://www.qijian.info/list/zhiyin/ target=_blank class=infotextkey>知音,并在HRef=https://www.qijian.info/list/youren/ target=_blank class=infotextkey>友人的HRef=https://www.qijian.info/list/jingshen/ target=_blank class=infotextkey>精神HRef=https://www.qijian.info/list/feng/ target=_blank class=infotextkey>风貌里,照见自己的襟怀和HRef=https://www.qijian.info/list/renge/ target=_blank class=infotextkey>人格,是《赠裴十四》诗HRef=https://www.qijian.info/list/sixiang2/ target=_blank class=infotextkey>思想HRef=https://www.qijian.info/list/yishu/ target=_blank class=infotextkey>艺术的基本特征。

李白

李白(701年-762年),字太白,号青莲居士,唐朝浪漫主义诗人,被后人誉为“诗仙”。祖籍陇西成纪(待考),出生于西域碎叶城,4岁再随父迁至剑南道绵州。李白存世诗文千余篇,有《李太白集》传世。762年病逝,享年61岁。其墓在今安徽当涂,四川江油、湖北安陆有纪念馆。 ...

李白朗读
()

猜你喜欢

释师范

谁家牯,谁家犊。

溪东溪西,水甘草足。

()

靖一潜蓬庐,愔愔咏初九。广漠排林筱,流飙洒隙牖。

从容遐想逸,采药登祟阜。崎岖升千寻,萧条临万亩。

()

上元云路玉尘飞,应是虬骖罢会归。望合郊原人世变,映浮城郭夜灯微。

连天忘却黄冈县,际水平将赤壁矶。滚滚长江耐澄挠,浪回鸥鸟一惊翚。

()

重楼杰阁倚虚空,红日苍烟正郁葱。

乡国归来浑似鹤,交朋零落不成龙。

()

望秋高梨岭,星下莆阳,庆生贤哲。问瑞蓂留两荚。小试宏才,暂劳雕邑,布阳春仁泽。庭有驯禽,村无吠犬,稻黄连陌。最是邦人,合掌顶戴,萱草年华,蟠桃春色。却笑仙翁,觅丹砂金诀。德满人间,诏来天上,看寿名俱得。岁岁霞觞,凤凰池畔,贺生辰节。

()

浮云不终朝,岁月忽复易。岂伊岩廊慕,大业在金石。

缅怀同心侣,沈思无终极。安得西飞鸿,假我双羽翼。

()