二庭归望断,万里客心愁。
山路犹南属,河源自北流。
晚风连朔气,新月照边秋。
灶火通军壁,烽烟上戍楼。
龙庭但苦战,燕颔会封侯。
莫作兰山下,空令汉国羞。
夕次蒲类津。唐代。骆宾王。 二庭归望断,万里客心愁。山路犹南属,河源自北流。晚风连朔气,新月照边秋。灶火通军壁,烽烟上戍楼。龙庭但苦战,燕颔会封侯。莫作兰山下,空令汉国羞。
在边庭上望不见归处,客居万里心中充满忧愁。
山中之路依然向南断续绵延,黄河之源从北面流来。
晚风中夹杂着寒气,弯月照耀着边塞的秋景。
火灶通向军营的墙壁,报警的烽火飘上嘹望楼。
在边疆只要奋力作战,就会像班超一样得到封侯。
不要作兰山下投降的李陵,平白地让大汉帝国蒙受羞辱。
次:在途中停留。
蒲类津:渡口名,在唐庭州蒲类县,今属新疆。
二庭:指匈奴的南庭、北庭。
客心:旅人之情,游子之思。
南属:向南延伸。
朔气:北方的寒气。
边秋:秋天的边塞。
军壁:军营周围的防守工事。
烽烟:烽火台报警之烟。
戍(shù)楼:边防驻军的嘹望楼。
龙庭:即龙城,汉代匈奴的政治中心。这里借指边塞突厥族的政治中心。
燕颔(hàn):形容相貌威武,有封侯之相。颔:下巴。
兰山:兰皋山。
参考资料:
1、卢冀宁,汪维懋著.边塞诗词赏析:军事谊文出版社,2013.09:第48页
2、杨佐义主编.全唐诗精品译注汇典 (上):长春出版社,1994年01月:第52-53页
这首诗大约作于薛仁贵兵败大非川以后,诗人随军征战到蒲类津,夜晚就地宿营时有感而发,将眼前景、心中情诉诸笔端,写下这首诗。
参考资料:
1、林力 肖剑主编.唐诗鉴赏大典 (上、中、下册):长征出版社,1999.11 第1版:第34页
诗歌以低沉的慨叹HRef=https://www.qijian.info/list/kaitou/ target=_blank class=infotextkey>开头:“二庭归望断,万里客心愁”,说明此次HRef=https://www.qijian.info/list/zhanzheng/ target=_blank class=infotextkey>战争进展的不顺利,未能旗开得胜,不能凯旋;归期遥遥,不能不令人HRef=https://www.qijian.info/list/aichou/ target=_blank class=infotextkey>哀愁。这里的“愁”不仅仅是个人的HRef=https://www.qijian.info/list/siqin/ target=_blank class=infotextkey>思亲念友恋乡,更主要是HRef=https://www.qijian.info/list/zhanzheng/ target=_blank class=infotextkey>战争的发展形势无法令人HRef=https://www.qijian.info/list/leguan/ target=_blank class=infotextkey>乐观。敏感而富有侠气的诗人,不能不为HRef=https://www.qijian.info/list/guojia/ target=_blank class=infotextkey>国家和HRef=https://www.qijian.info/list/minzu/ target=_blank class=infotextkey>民族而担忧HRef=https://www.qijian.info/list/aichou/ target=_blank class=infotextkey>哀愁。“HRef=https://www.qijian.info/list/shan/ target=_blank class=infotextkey>山路犹南属,河源自北流”,这两句并不完全是HRef=https://www.qijian.info/list/zhuangwu/ target=_blank class=infotextkey>状物HRef=https://www.qijian.info/list/xiejing/ target=_blank class=infotextkey>写景,而兼有比兴之意,内涵极其丰富复杂。自南来的HRef=https://www.qijian.info/list/shan/ target=_blank class=infotextkey>山路还条条连着中原土地,通往京城。而HRef=https://www.qijian.info/list/lijia/ target=_blank class=infotextkey>离家万里的HRef=https://www.qijian.info/list/zhenHRef=https://www.qijian.info/list/gre/ target=_blank class=infotextkey>GREn/ target=_blank class=infotextkey>征人,眼望着归路不能归,却还要像北去的流水一样不断向前开拔;另一方面HRef=https://www.qijian.info/list/huanghe/ target=_blank class=infotextkey>黄河源头的水流千里,据说还潜行地下,但终归流向了中国的腹地。HRef=https://www.qijian.info/list/zhenHRef=https://www.qijian.info/list/gre/ target=_blank class=infotextkey>GREn/ target=_blank class=infotextkey>征人们的心也如同这流水一般,不论奔赴哪里,始终系念着祖HRef=https://www.qijian.info/list/guojia/ target=_blank class=infotextkey>国家园,这是天性使然。诗人浮想联翩,构思奇特,措词朴实HRef=https://www.qijian.info/list/ziran/ target=_blank class=infotextkey>自然。“晚HRef=https://www.qijian.info/list/feng/ target=_blank class=infotextkey>风连朔气,新月照边秋”,抒写的是HRef=https://www.qijian.info/list/zhenHRef=https://www.qijian.info/list/gre/ target=_blank class=infotextkey>GREn/ target=_blank class=infotextkey>征人眼中的HRef=https://www.qijian.info/list/jingse/ target=_blank class=infotextkey>景色,渲染出一种HRef=https://www.qijian.info/list/biansai/ target=_blank class=infotextkey>边塞战场特有的悲凄、肃杀气氛。“灶火通军壁,烽烟上戍楼”,这里利用细节描写给人身临其境之感。HRef=https://www.qijian.info/list/xingjun/ target=_blank class=infotextkey>行军的路上,灶火连成一片,营垒相接,声势浩大。这里没有直接HRef=https://www.qijian.info/list/xieren/ target=_blank class=infotextkey>写人的活动,但千军万HRef=https://www.qijian.info/list/ma/ target=_blank class=infotextkey>马已跃然纸上。传递战报的烽烟直逼戍楼,一个“上”字,战火之紧急不言而喻。这两句诗照应题目,描绘出蒲类津宿营的真实状况。“龙庭但苦战,燕颔会封侯”,写交战前夜诗人的情感。汉班超曾在蒲类津打过仗,在西域立下不朽的功勋。诗人HRef=https://www.qijian.info/list/kowang/ target=_blank class=infotextkey>渴望能出现班超式的英勇HRef=https://www.qijian.info/list/renwu/ target=_blank class=infotextkey>人物,克敌制胜,赢得功HRef=https://www.qijian.info/list/mingli/ target=_blank class=infotextkey>名利禄。HRef=https://www.qijian.info/list/jiewei/ target=_blank class=infotextkey>结尾“莫作兰HRef=https://www.qijian.info/list/shan/ target=_blank class=infotextkey>山下,空令汉国羞”是借汉李陵战败投敌之事表示宁死不屈的气概。按《旧唐书·薛仁贵传》记载,HRef=https://www.qijian.info/list/jiangjun/ target=_blank class=infotextkey>将军郭待封尝为鄯城镇守,但为耻居薛仁贵之下,不听从薛仁贵指挥,以致贻误战机,一败涂地。这首诗也有影射此事之意。
诗人产生的HRef=https://www.qijian.info/list/chouku/ target=_blank class=infotextkey>愁苦HRef=https://www.qijian.info/list/qinghuai/ target=_blank class=infotextkey>情怀,不仅是HRef=https://www.qijian.info/list/sigui/ target=_blank class=infotextkey>思归念家的情愫,更是对HRef=https://www.qijian.info/list/guojia/ target=_blank class=infotextkey>国家HRef=https://www.qijian.info/list/biansai/ target=_blank class=infotextkey>边塞境况的HRef=https://www.qijian.info/list/youlǜ/ target=_blank class=infotextkey>忧虑以及由此而激发的奋起迎敌、苦战到底的决心,不无针砭HRef=https://www.qijian.info/list/xianshi2/ target=_blank class=infotextkey>现实的意义。这首五言诗,以其HRef=https://www.qijian.info/list/jiji/ target=_blank class=infotextkey>积极的HRef=https://www.qijian.info/list/sixiang2/ target=_blank class=infotextkey>思想内容和完美的HRef=https://www.qijian.info/list/yishu/ target=_blank class=infotextkey>艺术形式,历来被诗论家所称道。其次诗人善于用典,恰如其分地表达了诗人崇尚勇武、HRef=https://www.qijian.info/list/kowang/ target=_blank class=infotextkey>渴望建功、不耻降低职务等复杂而丰富的HRef=https://www.qijian.info/list/sixiang2/ target=_blank class=infotextkey>思想HRef=https://www.qijian.info/list/ganqing/ target=_blank class=infotextkey>感情。全诗情感强烈,笔势波澜起伏,大笔勾勒与工笔刻画相得益彰。
骆宾王(约619—约687年)字观光,汉族,婺州义乌人(今浙江义乌)。唐初诗人,与王勃、杨炯、卢照邻合称“初唐四杰”。又与富嘉谟并称“富骆”。高宗永徽中为道王李元庆府属,历武功、长安主簿,仪凤三年,入为侍御史,因事下狱,次年遇赦,调露二年除临海丞,不得志,辞官。有集。骆宾王于武则天光宅元年,为起兵扬州反武则天的徐敬业作《代李敬业传檄天下文》,敬业败,亡命不知所之,或云被杀,或云为僧。 ...
骆宾王。 骆宾王(约619—约687年)字观光,汉族,婺州义乌人(今浙江义乌)。唐初诗人,与王勃、杨炯、卢照邻合称“初唐四杰”。又与富嘉谟并称“富骆”。高宗永徽中为道王李元庆府属,历武功、长安主簿,仪凤三年,入为侍御史,因事下狱,次年遇赦,调露二年除临海丞,不得志,辞官。有集。骆宾王于武则天光宅元年,为起兵扬州反武则天的徐敬业作《代李敬业传檄天下文》,敬业败,亡命不知所之,或云被杀,或云为僧。
题王晋卿所藏郑虔著色山水图。宋代。曾肇。 曾访江南鸟爪仙,误随尘网落人间。红泉碧涧春风里,尚记麻源谷口山。
家居。宋代。陆游。 清世念遗民,常情重老人。馈浆烦郡府,分胙媿乡邻。获稻黄云卷,舂粳玉粒新。膨脝自摩腹,一笑欲忘贫。
铜雀台。元代。陈孚。 古台百尺生野蒿,昔谁筑此当涂高。上有三千金步摇,满陵寒柏围凤绡。西飞燕子东伯劳,尘间泉下路迢迢。龙帐银筝紫檀槽,怨入漳河翻夜涛。人生过眼草上露,白骨何由见歌舞。独不念汉家长陵一抔土,玉柙珠襦锁秋雨。
游小溪浙源山中。元代。赵汸。 旧游何处觅苔矶,水涸山童事事非。忽到小溪深树侧,鸳鸯惊起逐群飞。
自题三十八岁小照 其二。清代。郑孝胥。 吾年垂四十,颇亦厌虚辞。结习浑难尽,鸣秋略有诗。