日暮倚杖水边

日暮倚杖水边朗读

水国西风小摇落,撩人羁绪乱如丝。

大夫泽畔行吟处,司马江头送别时。

尔辈何伤吾道在,此心惟有彼苍知。

苍颜华发今如许,便挂衣冠已是迟。

译文

水国秋风萧瑟被西风摇落片片黄叶,漂泊在外的我的心绪被撩拨得乱如发丝。

像是屈原在江边深情吟诵的地方,又像是白居易江边送别的时候。

你们怎么能诋毁中伤我的道义所在,我的这份心思只有那苍天才知道。

苍白的容颜如今又增添了些许白发,现在想辞官归隐已经太迟了。

注释

大夫:此指屈原。

泽畔:湖泽之畔。

日暮倚杖水边创作背景

  此诗为王寂被贬官至河南蔡州时所作。

参考资料:

1、山东省实验中学网.日暮倚杖水边

  首联点明HRef=https://www.qijian.info/list/didian/ target=_blank class=infotextkey>地点、时令和心绪。蔡州辖境大致相当于今河南淮河以北、洪河上游以南的地区,当汴、洛、淮、沔交通孔道,故作者用“水国”代称之。秋HRef=https://www.qijian.info/list/feng/ target=_blank class=infotextkey>风飒飒,万物HRef=https://www.qijian.info/list/xiaose/ target=_blank class=infotextkey>萧瑟,被秋HRef=https://www.qijian.info/list/feng/ target=_blank class=infotextkey>风轻轻“摇落”的HRef=https://www.qijian.info/list/ziran/ target=_blank class=infotextkey>自然是片片黄叶。望着在秋HRef=https://www.qijian.info/list/feng/ target=_blank class=infotextkey>风中回旋、挣扎、最终还是落地化作尘泥的黄叶,HRef=https://www.qijian.info/list/lianxiang/ target=_blank class=infotextkey>联想到自己如同黄叶般枯萎飘零的HRef=https://www.qijian.info/list/shenshi/ target=_blank class=infotextkey>身世和HRef=https://www.qijian.info/list/mingyun/ target=_blank class=infotextkey>命运,“日暮依杖水”的诗人,怎能不思潮如涌、心乱如丝呢?这一联,出句是因,对句是果;前句HRef=https://www.qijian.info/list/xiejing/ target=_blank class=infotextkey>写景,后句HRef=https://www.qijian.info/list/shuqing/ target=_blank class=infotextkey>抒情,HRef=https://www.qijian.info/list/xiejing/ target=_blank class=infotextkey>写景具体,HRef=https://www.qijian.info/list/shuqing/ target=_blank class=infotextkey>抒情概括,使人迫不及待地想了解被秋HRef=https://www.qijian.info/list/feng/ target=_blank class=infotextkey>风拂动的、郁结在诗人心底的“羁绪”究竟是什么。

  以下六句,是作者蓄积心底已久的HRef=https://www.qijian.info/list/chousi/ target=_blank class=infotextkey>愁思怨意的总爆发,每一联又单独表达一层意思。颔联引伟大的HRef=https://www.qijian.info/list/aiguo/ target=_blank class=infotextkey>爱国诗人HRef=https://www.qijian.info/list/quyuan/ target=_blank class=infotextkey>屈原和唐代著名诗人白居易以自况,作者的用意是显而易见的:正直HRef=https://www.qijian.info/list/aiguo/ target=_blank class=infotextkey>爱国如HRef=https://www.qijian.info/list/quyuan/ target=_blank class=infotextkey>屈原,HRef=https://www.qijian.info/list/youmin/ target=_blank class=infotextkey>忧民忧时如自居易,皆不免被贬逐黜放的HRef=https://www.qijian.info/list/mingyun/ target=_blank class=infotextkey>命运,何况自己?不过,自己虽然不像HRef=https://www.qijian.info/list/quyuan/ target=_blank class=infotextkey>屈原、白居易那样含冤至深,但他们所具有的HRef=https://www.qijian.info/list/gaoshang/ target=_blank class=infotextkey>高尚品德、博大HRef=https://www.qijian.info/list/xionghuai/ target=_blank class=infotextkey>胸怀、HRef=https://www.qijian.info/list/jianzhen/ target=_blank class=infotextkey>坚贞节操,自己也同样仿佛一二。因此,颈联就直接怒斥那帮专门罗织罪名、陷己于不义之地的奸佞小人,尽管他们费尽心机,陷害贤良,并且得逞于一时,然而天理自在,道义犹存,鬼神可鉴,苍天有知。如果说,“大夫泽畔行吟处,司HRef=https://www.qijian.info/list/ma/ target=_blank class=infotextkey>马江头HRef=https://www.qijian.info/list/songbie/ target=_blank class=infotextkey>送别时”是作者借HRef=https://www.qijian.info/list/guren2/ target=_blank class=infotextkey>古人写出了自已遭受冤屈、谪官HRef=https://www.qijian.info/list/yixiang/ target=_blank class=infotextkey>异乡这一事实的话,那么,“尔辈何伤吾道在,此心惟有彼苍知”两句,则是作者对这一既成事实的HRef=https://www.qijian.info/list/buman/ target=_blank class=infotextkey>不满、HRef=https://www.qijian.info/list/fenhen/ target=_blank class=infotextkey>愤恨情绪的直接流露,其中既包含了对陷入于罪的小人的轻蔑,也表达了对自己HRef=https://www.qijian.info/list/renge/ target=_blank class=infotextkey>人格品德的自信。但HRef=https://www.qijian.info/list/xianshi2/ target=_blank class=infotextkey>现实终归是严酷的,尾联即明白无遗地坦露了作者在奸佞当道、HRef=https://www.qijian.info/list/junzhu/ target=_blank class=infotextkey>君主寡恩、伸冤无望、HRef=https://www.qijian.info/list/qiantu/ target=_blank class=infotextkey>前途渺茫的事实面前暗悔当初的低沉心绪。自古官场皆为是非纷争之地,有人飞黄腾达,有人含冤受屈,若要解除这些烦恼,辞官HRef=https://www.qijian.info/list/guiyin/ target=_blank class=infotextkey>归隐、HRef=https://www.qijian.info/list/jiqing/ target=_blank class=infotextkey>寄情HRef=https://www.qijian.info/list/shanshui/ target=_blank class=infotextkey>HRef=https://www.qijian.info/list/shan/ target=_blank class=infotextkey>山水不失为一条出路。然而如今的作者宦海沉浮,几经折磨,“苍颜华发”,垂垂老矣。经历了这样身心俱瘁的HRef=https://www.qijian.info/list/tongku/ target=_blank class=infotextkey>痛苦后,即使是辞官HRef=https://www.qijian.info/list/guiyin/ target=_blank class=infotextkey>归隐,作者也嫌太晚太迟,何况获罪之人,羁绊在身,并无辞官之HRef=https://www.qijian.info/list/ziyou/ target=_blank class=infotextkey>自由呢?作者更深一层地写出了自己贬官HRef=https://www.qijian.info/list/shiyi/ target=_blank class=infotextkey>失意后的HRef=https://www.qijian.info/list/aohui/ target=_blank class=infotextkey>懊悔HRef=https://www.qijian.info/list/xinqing/ target=_blank class=infotextkey>心情,同颔联,颈联相比,虽然显得压抑沉闷,令人有迟暮之感,但同时也能激起人们对身陷不幸且又衰老憔悴如此的作者更多的HRef=https://www.qijian.info/list/tongqing/ target=_blank class=infotextkey>同情。

  从诗题来看,西下的HRef=https://www.qijian.info/list/xiyang/ target=_blank class=infotextkey>夕阳映照着波光鳞鳞的水面,作者倚杖伫立水边,映入眼帘的HRef=https://www.qijian.info/list/jingse/ target=_blank class=infotextkey>景色当远远不止“水国西HRef=https://www.qijian.info/list/feng/ target=_blank class=infotextkey>风小摇落”这一句所能概括。然而作者却无心观景,除了这一句外,全诗几乎没有接触到任何其实就在他眼前的具体HRef=https://www.qijian.info/list/jingwu/ target=_blank class=infotextkey>景物,由此可知,充塞在他心底的“羁绪”该有多么复杂,多么深沉,以致稍微被外物触动,便同决堤的HRef=https://www.qijian.info/list/jianghe/ target=_blank class=infotextkey>江河般一泄而出,滔滔不绝。

王寂

南朝齐琅邪临沂人,字子玄。王僧虔子。性迅动,好文章。王融败后,宾客多归之。齐明帝建武中为秘书郎。年二十一卒。 ...

王寂朗读
()

猜你喜欢

事过方知大祸临,君臣相对但沾襟。死棋著著犹堪覆,长夜漫漫直到今。

三户亡秦那可得,诸公误国是何心。当时痛哭书还在,吞炭年来口已瘖。

()

贮腹书千卷。更空明、一泓秋水,雾飞云遣。老笔纷披姿媚出,冰洒铁梅芳泫。

高咏遍、蜀笺吴茧。六代江山文酒地,记孝侯、台畔春阴浅。

()

庾岭问南能,踏碓到三更。

谁知憨俗汉,绍祖列传灯。

()

客里重为客,饥来百事非。一舟如许大,三匝竟何依。

欲死悲囊粟,无才负布衣。春鸥吾愧汝,清远背人飞。

()

古香拂拂手摩挲,为惜牟珠剩几多。凭仗血诚通姓字,一编高拥意如何。

()

岚里人家满,远栖人外闲。

与君坐芳草,随意望南山。

()