金陵夜泊

金陵夜泊朗读

冷烟轻澹傍衰丛,此夕秦淮驻断蓬。

栖雁远惊沽酒火,乱鸦高避落帆风。

地销王气波声急,山带秋阴树影空。

六代精灵人不见,思量应在月明中。

译文

清冷的烟雾笼罩着衰败的树丛,今夜漂泊的船只行至秦淮河岸边停靠。

几处酒店夜火,惊起了水边栖雁;风帆下落,昏鸦纷纷惊叫着高飞躲避。

山上那摇落的树干仿佛正在倾听那挟带着三百年金陵王气的涛声,消逝在远方的夜空。

那些曾经在秦淮河身边风流一世的六代人物,如今都在哪里?想来应在这清冷的月光中。

注释

金陵:古邑名。今江苏省南京市的别称。战国楚威王七年(公元前333年)灭越后在今南京市清凉山(石城山)设金陵邑。

轻澹:即轻淡。澹:一作“霭”,一作“雨”。衰丛:衰败的树丛。

秦淮:河名。流经南京,是南京市名胜之一。相传秦始皇南巡至龙藏浦,发现有王气,于是凿方山,断长垄为渎入于江,以泄王气,故名秦淮。断蓬:犹飞蓬,比喻漂泊无定。此指船。

雁:一作“鸟”。沽酒:卖酒。

王气:旧指象征帝王运数的祥瑞之气。

六代:指东吴、东晋以及南朝的宋、齐、梁、陈六个朝代,都在建康(即金陵)建都,因唐朝人许嵩在《建康实录》一书记载了这六个朝代而得名。六:一作“数”。精灵:精灵之气。指显贵人物。

思量:考虑;忖度。

参考资料:

1、搜韵网.金陵夜泊

金陵夜泊创作背景

  金陵,是六朝帝王之都,这里曾演出过一幕幕历史的悲喜剧,穿城流过的秦淮河是目睹这些历史变迁的见证者。在一个秋色迷离的傍晚,十上不第、传食诸侯、因人成事的诗人罗隐,泊舟秦淮,目击眼前衰景,白云苍狗的尘寰之感涌上心头,他写下这首吊古悲今的伤心之诗。

参考资料:

1、周啸天 等.唐诗鉴赏辞典补编.成都:四川文艺出版社,1990:665-666

  冷烟、薄霭、衰丛,诗一开始就以愁惨之墨,描绘出一幅惨淡的秦淮秋暝图。在这令人HRef=https://www.qijian.info/list/chouchang/ target=_blank class=infotextkey>惆怅的伤心之夜,一只旅船缓缓地向河岸靠去。首联在HRef=https://www.qijian.info/list/xiejing/ target=_blank class=infotextkey>写景HRef=https://www.qijian.info/list/xushi/ target=_blank class=infotextkey>叙事中点出“夜泊金陵”诗题。其中“断蓬”二字用得极巧妙,秋蓬根断,随HRef=https://www.qijian.info/list/feng/ target=_blank class=infotextkey>风飘荡,来去无所,正喻诗人身不由己的HRef=https://www.qijian.info/list/piaobo2/ target=_blank class=infotextkey>飘泊生涯,而“蓬”音与船篷之“篷”相同,驻蓬,犹言驻篷,即泊船,故“蓬”字用,在一石二HRef=https://www.qijian.info/list/niao/ target=_blank class=infotextkey>鸟,既HRef=https://www.qijian.info/list/xushi/ target=_blank class=infotextkey>叙事,又写情,富于形象。

  中间两联写夜泊秦淮所见所闻。夜色初临,河岸上刚点燃的几处HRef=https://www.qijian.info/list/jiudian/ target=_blank class=infotextkey>酒店夜火,惊起了水边草丛中栖息的征雁,传来阵阵凄唳的鸣叫和HRef=https://www.qijian.info/list/niao/ target=_blank class=infotextkey>鸟翅扑打声。旅船靠岸,HRef=https://www.qijian.info/list/feng/ target=_blank class=infotextkey>风帆下落,盘旋在桅杆四周的昏鸦纷纷惊叫着高飞躲避。在这阒寂的HRef=https://www.qijian.info/list/qiuye/ target=_blank class=infotextkey>秋夜中,远处大江的涛声显得格外清楚、格外急促。秋阴遮盖下的HRef=https://www.qijian.info/list/shan/ target=_blank class=infotextkey>山上,那摇落的树干一枝枝孤零零地伸向朦胧的夜空,仿佛正在倾听那急促的涛声挟带着三百年金陵王气,消逝在远方的夜空。面对此情此景,诗人HRef=https://www.qijian.info/list/gankai/ target=_blank class=infotextkey>感慨万千:啊,昔日歌吹动地,灯火彻夜的秦淮河,如今竟成了征雁寒鸦的世界!秦淮河啊!秦淮河,自古以来,你伴着这虎踞龙蹯的金陵,审视着人间的沧桑HRef=https://www.qijian.info/list/bianhua/ target=_blank class=infotextkey>变化,那些曾经在你身边HRef=https://www.qijian.info/list/feng/ target=_blank class=infotextkey>风流一世的六代HRef=https://www.qijian.info/list/renwu/ target=_blank class=infotextkey>人物,如今都在哪里?在白日喧嚣的阳光下,人们难以寻找他们的踪迹,想来在这清冷的HRef=https://www.qijian.info/list/yueguang/ target=_blank class=infotextkey>月光下,他们的精灵正和你一起,静听着HRef=https://www.qijian.info/list/jimo/ target=_blank class=infotextkey>寂寞的潮水拍打眼前这座空城,凝视着HRef=https://www.qijian.info/list/yuese/ target=_blank class=infotextkey>月色朦朦的大地吧。

  在金陵这块土地上,产生过许多杰出的HRef=https://www.qijian.info/list/huaigu/ target=_blank class=infotextkey>怀古之作,刘禹锡的《金陵HRef=https://www.qijian.info/list/huaigu/ target=_blank class=infotextkey>怀古》、杜牧的《夜泊秦淮》等诗,千古为人咏唱不衰,这些作品将诗人心中那一股HRef=https://www.qijian.info/list/guguo/ target=_blank class=infotextkey>故国萧条HRef=https://www.qijian.info/list/beitan/ target=_blank class=infotextkey>悲叹之感融入金陵HRef=https://www.qijian.info/list/shanshui/ target=_blank class=infotextkey>HRef=https://www.qijian.info/list/shan/ target=_blank class=infotextkey>山水,它们与金陵同在。罗隐这首《金陵夜泊》,受前辈诗人HRef=https://www.qijian.info/list/feng/ target=_blank class=infotextkey>风格熏染,但它能够在被白居易称为“后之诗人无复措词”的刘禹锡《石头城》之后,跻身金陵HRef=https://www.qijian.info/list/huaigu/ target=_blank class=infotextkey>怀古诗精英之列,这不仅得力于为人激赏的“六代精灵人不见,思量应在月明中”的名句,更在“罗隐一生身”的个性特色,即“篇篇皆有喜怒哀乐心志去就之语,而终不离乎一身”(《桐江诗话》)。正因为罗隐身当末世,所以他有深沉的盛衰HRef=https://www.qijian.info/list/xingwang/ target=_blank class=infotextkey>兴亡的HRef=https://www.qijian.info/list/lishi/ target=_blank class=infotextkey>历史意识;正因为他处于军阀混战,兵火遍地的乱世,所以他的HRef=https://www.qijian.info/list/shengming/ target=_blank class=infotextkey>生命价值感更加激烈;又因为他一生HRef=https://www.qijian.info/list/kanke/ target=_blank class=infotextkey>坎坷、感遇辄发,为人忌恨,所以他对HRef=https://www.qijian.info/list/rensheng/ target=_blank class=infotextkey>人生的HRef=https://www.qijian.info/list/qiliang/ target=_blank class=infotextkey>凄凉体会更深。这些充满人世HRef=https://www.qijian.info/list/youchou/ target=_blank class=infotextkey>忧愁的情感熔铸在诗歌意象中,使全诗HRef=https://www.qijian.info/list/yijing/ target=_blank class=infotextkey>意境HRef=https://www.qijian.info/list/beiliang/ target=_blank class=infotextkey>悲凉HRef=https://www.qijian.info/list/qiqing/ target=_blank class=infotextkey>凄清。

  诗人选择了若干与自己HRef=https://www.qijian.info/list/beiliang/ target=_blank class=infotextkey>悲凉HRef=https://www.qijian.info/list/shenshi/ target=_blank class=infotextkey>身世可能建立同构关系的意象,来表现其潦倒HRef=https://www.qijian.info/list/luopo/ target=_blank class=infotextkey>落魄之情,在这样一种创作HRef=https://www.qijian.info/list/sixiang2/ target=_blank class=infotextkey>思想支配下,昔日繁华富贵的金陵,在诗中就以冷月寒烟、空HRef=https://www.qijian.info/list/shan/ target=_blank class=infotextkey>山急浪围绕笼盖的面目出现,充斥其中的是枯树衰草,征雁暮鸦,升腾在夜空中的是那些为HRef=https://www.qijian.info/list/beiju/ target=_blank class=infotextkey>悲剧HRef=https://www.qijian.info/list/mingyun/ target=_blank class=infotextkey>命运哀泣的六朝亡灵。HRef=https://www.qijian.info/list/ziran/ target=_blank class=infotextkey>自然意象、HRef=https://www.qijian.info/list/renshi/ target=_blank class=infotextkey>人事意象和HRef=https://www.qijian.info/list/huanxiang/ target=_blank class=infotextkey>幻想意象交织反射出诗人HRef=https://www.qijian.info/list/qiku/ target=_blank class=infotextkey>凄苦的心态。

  罗隐诗固多讥刺,但在辛辣尖刻的HRef=https://www.qijian.info/list/fongci/ target=_blank class=infotextkey>讽刺和强烈的抨击中,也处处流露出乱世中不得志的HRef=https://www.qijian.info/list/shanggan/ target=_blank class=infotextkey>伤感和种种HRef=https://www.qijian.info/list/youhuan/ target=_blank class=infotextkey>忧患,说他是HRef=https://www.qijian.info/list/fongci/ target=_blank class=infotextkey>讽刺诗人固然可以,也可以说他是HRef=https://www.qijian.info/list/ganshang/ target=_blank class=infotextkey>感伤诗人,此诗即可证明。

罗隐

罗隐(833-909),字昭谏,新城(今浙江富阳市新登镇)人,唐代诗人。生于公元833年(太和七年),大中十三年(公元859年)底至京师,应进士试,历七年不第。咸通八年(公元867年)乃自编其文为《谗书》,益为统治阶级所憎恶,所以罗衮赠诗说:“谗书虽胜一名休”。后来又断断续续考了几年,总共考了十多次,自称“十二三年就试期”,最终还是铩羽而归,史称“十上不第”。黄巢起义后,避乱隐居九华山,光启三年(公元887年),55岁时归乡依吴越王钱镠,历任钱塘令、司勋郎中、给事中等职。公元909年(五代后梁开平三年)去世,享年77岁。 ...

罗隐朗读
()

猜你喜欢

一株女仙琼玉蕊,千叶化佛冰雪团。

且袖今时宰相手,领取前辈儒生酸。

()
释宗杲

今朝四月初一,衲僧放楖栗。虽然不许默照,须要人人面壁。

()

泽居仅足不求余,旷快真同纵壑鱼。

平日酷憎蝇附骥,暮年肯作鹤乘车?齿摇但煮岷山芋,眼涩惟观胄监书。

()

古台百尺生野蒿,昔谁筑此当涂高。上有三千金步摇,满陵寒柏围凤绡。

西飞燕子东伯劳,尘间泉下路迢迢。龙帐银筝紫檀槽,怨入漳河翻夜涛。

()

松林缭峻岭,百尺森葱青。不知何年种,天矫乱龙形。

浓阴翳修途,当暑有馀清。长风一披拂,时作波涛声。

()

晚云凝,晚烟横,烟草茫茫云树平。杜鹃声,不堪听,别泪暗倾,良宵空月明。

冰蚕丝断琅玕折,湘妃竹死青冥裂。短长亭,几千程。

()