满庭芳·水抱孤城

满庭芳·水抱孤城朗读

水抱孤城,云开远戍,垂柳点点栖鸦。晚潮初落,残日漾平沙。白鸟悠悠自去,汀洲外、无限蒹葭。西风起,飞花如雪,冉冉去帆斜。

天涯、还忆旧,香尘随马,明月窥车。渐秋风镜里,暗换年华。纵使长条无恙,重来处、攀折堪嗟。人何许,朱楼一角,寂寞倚残霞。

译文

流水环绕着孤城,远方天空中的云已经散开,柳树上有几只乌鸦在栖息。当晚潮退去的时候,江边沙滩上留下起伏的波纹,夕阳照在上边,好像照在水波上一样。不知从哪里惊起的白鸟从容地飞走,汀洲有无边无际的芦苇,正是水鸟们的栖身之所。西风吹过,芦花飞舞着。远处一叶扁舟冉冉而去,白帆越来越小,直到消逝在视线内。

现在身处远方,回忆过去。当年的元宵时多么热闹,少女马车,明月当空。时过境迁,年华不在。当年桓温感叹自己种的柳树早已成材,而人却老去。如今我也有这样的感触,人在何方,不过是上高楼,倚靠着栏杆看着夕阳落下,只剩下寂寞的我。

注释

①满庭芳:词牌名,又名《锁阳台》、《满庭霜》、《潇湘夜雨》、《话桐乡》、《满庭花》等,双调九十五字,前片四平韵,后片五平韵。过片二字,亦有不叶韵连下为五言句者,另有仄韵词,仄韵者,《乐府雅词》中名《转调满庭芳》。

②远戍(shù):边境的军营、城池。

③平沙:水边沙滩。

④白鸟:泛指白羽的鸟。悠悠:闲适状态。汀(tīng)州:水中小洲。蒹(jiān)葭(jiā):泛指荻、芦等植物。

⑤飞花:这里指芦花。冉冉:缓缓移动。

⑥香尘、明月:唐诗《正月十五夜》:“暗尘随马去,明月逐人来。”

⑦长条:指柳枝。此处用《世说新语》:“桓公北征经金城,见以前为琅邪时种的柳,皆已十围,慨然曰‘木犹如此,人何以堪!’攀枝执条,泫然流泪。”

⑧何许:何处。朱楼:高楼。倚残霞:谓倚楼而望暮霞。

参考资料:

1、王传胪.王国维与人间词[J].四川:四川大学学报,2002:15(8)

满庭芳·水抱孤城创作背景

  这首词是王国维于1905年离开南通去往苏州时所作。当时王国维远离家人,独自一人在外地任教,借此词抒发自己内心的孤独。

参考资料:

1、陈永正.人间词校注[M].上海古籍出版社,1979(55).

  这首长调上片HRef=https://www.qijian.info/list/xiejing/ target=_blank class=infotextkey>写景宁静HRef=https://www.qijian.info/list/xianshi/ target=_blank class=infotextkey>闲适,颇有“无我之境”的味道;下片回想HRef=https://www.qijian.info/list/shaonian/ target=_blank class=infotextkey>少年意兴引入HRef=https://www.qijian.info/list/jilu/ target=_blank class=infotextkey>羁旅秋HRef=https://www.qijian.info/list/feng/ target=_blank class=infotextkey>风的HRef=https://www.qijian.info/list/beishang/ target=_blank class=infotextkey>悲伤心HRef=https://www.qijian.info/list/jiewei/ target=_blank class=infotextkey>结尾倚栏人形象回应了前边的HRef=https://www.qijian.info/list/xiejing/ target=_blank class=infotextkey>写景,可知前边HRef=https://www.qijian.info/list/jingse/ target=_blank class=infotextkey>景色皆倚栏人所见。从而引导读者返回去品味上片的HRef=https://www.qijian.info/list/xiejing/ target=_blank class=infotextkey>写景,发现原来上片也不是单纯的“无我之境”,它已经在宁静淡远的HRef=https://www.qijian.info/list/jingse/ target=_blank class=infotextkey>景色之中隐藏了许多悲哀和HRef=https://www.qijian.info/list/wunai/ target=_blank class=infotextkey>无奈。

  “水抱孤城,HRef=https://www.qijian.info/list/xue/ target=_blank class=infotextkey>雪开远戍,HRef=https://www.qijian.info/list/chuiliu/ target=_blank class=infotextkey>垂柳点点栖鸦”这几句一连串三组意象构成了一幅HRef=https://www.qijian.info/list/xianshi/ target=_blank class=infotextkey>闲适、静谧的HRef=https://www.qijian.info/list/tuhua/ target=_blank class=infotextkey>图画:流水环绕孤城,遮住远方天空的浮云已经散去,HRef=https://www.qijian.info/list/liushu/ target=_blank class=infotextkey>柳树上栖息着三三两两的乌鸦。这三组HRef=https://www.qijian.info/list/jingwu/ target=_blank class=infotextkey>景物HRef=https://www.qijian.info/list/fenbie/ target=_blank class=infotextkey>分别可以让人HRef=https://www.qijian.info/list/lianxiang/ target=_blank class=infotextkey>联想到HRef=https://www.qijian.info/list/guxiang/ target=_blank class=infotextkey>故乡,对远方HRef=https://www.qijian.info/list/zhenHRef=https://www.qijian.info/list/gre/ target=_blank class=infotextkey>GREn/ target=_blank class=infotextkey>征人的期盼和对安居无忧的HRef=https://www.qijian.info/list/xiangwang/ target=_blank class=infotextkey>向往。因此,它们看起来HRef=https://www.qijian.info/list/xianshi/ target=_blank class=infotextkey>闲适,实际上却是引发HRef=https://www.qijian.info/list/youzi/ target=_blank class=infotextkey>游子HRef=https://www.qijian.info/list/jilu/ target=_blank class=infotextkey>羁旅之愁的起源。“晚潮初落,残日漾平沙”通过一个“漾”给了这幅静谧安祥的HRef=https://www.qijian.info/list/tuhua/ target=_blank class=infotextkey>图画增添了一种动态。

  “白HRef=https://www.qijian.info/list/niao/ target=_blank class=infotextkey>鸟悠悠自去,汀州外,无限蒹葭”是镜头的转动,水HRef=https://www.qijian.info/list/niao/ target=_blank class=infotextkey>鸟和无边无际的芦苇也承启了下面一句。“西HRef=https://www.qijian.info/list/feng/ target=_blank class=infotextkey>风起,飞HRef=https://www.qijian.info/list/hua/ target=_blank class=infotextkey>花如HRef=https://www.qijian.info/list/xue/ target=_blank class=infotextkey>雪”这里的飞HRef=https://www.qijian.info/list/hua/ target=_blank class=infotextkey>花,显然不是HRef=https://www.qijian.info/list/chuntian/ target=_blank class=infotextkey>春天的HRef=https://www.qijian.info/list/liuxu/ target=_blank class=infotextkey>柳絮而是上一句的芦HRef=https://www.qijian.info/list/hua/ target=_blank class=infotextkey>花,正是这芦HRef=https://www.qijian.info/list/hua/ target=_blank class=infotextkey>花给整个画面染上了一层朦胧的色彩。在这遥远朦胧的水面上“冉冉”的“去帆”那就是作者对自己遥远、朦胧的记忆中某些HRef=https://www.qijian.info/list/wangshi/ target=_blank class=infotextkey>往事的HRef=https://www.qijian.info/list/huiyi/ target=_blank class=infotextkey>回忆。

  下片开的“天涯,还HRef=https://www.qijian.info/list/yijiu/ target=_blank class=infotextkey>忆旧”就很HRef=https://www.qijian.info/list/ziran/ target=_blank class=infotextkey>自然地把描写重点从景转向于情了。“香尘随HRef=https://www.qijian.info/list/ma/ target=_blank class=infotextkey>马,HRef=https://www.qijian.info/list/mingyue/ target=_blank class=infotextkey>明月窥车”是HRef=https://www.qijian.info/list/yijiu/ target=_blank class=infotextkey>忆旧,写的是当年元宵夜游的意兴。这一句明显是化用唐人苏味道的两句诗“暗尘随HRef=https://www.qijian.info/list/ma/ target=_blank class=infotextkey>马去,HRef=https://www.qijian.info/list/mingyue/ target=_blank class=infotextkey>明月逐人来”。无论当年有多么欢乐,可是到了“渐秋HRef=https://www.qijian.info/list/feng/ target=_blank class=infotextkey>风镜里,暗换年华”的时候,人的意兴也就随之起了很大弯化,“纵使长条无恙,重来处,攀折堪嗟”就是说的这种HRef=https://www.qijian.info/list/bianhua/ target=_blank class=infotextkey>变化。“朱楼一角,HRef=https://www.qijian.info/list/jimo/ target=_blank class=infotextkey>寂寞倚残霞”,就是通过一个倚朱楼而望暮霞的HRef=https://www.qijian.info/list/gudu/ target=_blank class=infotextkey>孤独身影十分含蓄地写出了一种HRef=https://www.qijian.info/list/wangshi/ target=_blank class=infotextkey>往事如烟,良辰不再的HRef=https://www.qijian.info/list/beiqiu/ target=_blank class=infotextkey>悲秋情绪。“人何许”人就在那HRef=https://www.qijian.info/list/beiqiu/ target=_blank class=infotextkey>悲秋的高楼上极目远望,他已经与这HRef=https://www.qijian.info/list/jimo/ target=_blank class=infotextkey>寂寞HRef=https://www.qijian.info/list/jingse/ target=_blank class=infotextkey>景色融入到一个画面了。

王国维

王国维(1877年—1927年),字伯隅、静安,号观堂、永观,汉族,浙江海宁盐官镇人。清末秀才。我国近现代在文学、美学、史学、哲学、古文字学、考古学等各方面成就卓著的学术巨子,国学大师。 ...

王国维朗读
()

猜你喜欢

张海鸥

丹枫无意闹春头,总趁霜华染素秋。装点山川增气象,充盈黉舍慰乡愁。

何人可解飘零意,几处能盟澹荡鸥。烟雨楼头人独立,凭栏细认越王州。

()

远与君别者,昨日已今日。迢迢万馀里,归期安可必。

盗贼多杀人,兵气天地黑。昨日我出门,卜筮俱云吉。

()

耆旧已辽落,床前拜德公。人余柱下史,身是鲁灵宫。

杞宋文何在,齐梁运易终。吾犹及型典,信见剖鸿濛。

()

胭脂金粉并飘零,半面徐妃劫亦经。台上杨稊才一瞥,飞花又自化浮萍。

()

吾土之官易,同年感旧劳。宿名留乙榜,真卷贵仪曹。

不倦云中翼,相从海上涛。心知贤弟子,多有妙音操。

()

花飞便觉春容减,一阵狂风满地红。可惜馀芳留不得,夜深人静月朦胧。

()