轻阴池馆水平桥,一番弄雨花梢。微寒著处不胜娇,此际魂销。
忆昔青门堤外,粉香零乱朝朝。玉颜寂寞淡红飘,无那今宵
画堂春·雨中杏花。明代。陈子龙。 轻阴池馆水平桥,一番弄雨花梢。微寒著处不胜娇,此际魂销。忆昔青门堤外,粉香零乱朝朝。玉颜寂寞淡红飘,无那今宵
清明前后,云淡天阴,池塘和小桥边上,只见那毛毛细雨滋润着盛放的杏花,在微寒的天气下更显娇艳,也更为婀娜多姿。
想当年在那京师门外的堤岸上,一阵狂风暴雨过后,几日之间,杏花身殒香灭。花朵已经落尽的杏花,连蜂蝶都不来光顾了,只好守着寂寞过日子,它哪里还有一刻千金的春宵?
画堂春:词牌名。最初见于《淮海居士长短句》。双调,有四十六字至四十九字四格,前片四平韵,后片三平韵。
青门:汉长安东南门,本名霸城门,因其色青,故俗称为青门。
玉颜:指杏花。
无那:无奈。
参考资料:
1、孙文光,彭国忠著.明清词举要 :安徽师范大学出版社,2015.02:第54页
2、小舟编著.古典诗词名篇浅读 中华诗词三百首 诗词三部曲之一:花城出版社,1999.10:第427页
明思宗崇祯八年(1635)春季至夏初,陈子龙和其外妇柳如是在松江徐致远的别墅中鸳鸯楼同居读书。从原文中可以看出这首词当是此时所写,乃词人排忧解愁之作。
参考资料:
1、王大奇编著.中国历代绝妙好词赏析:中国长安出版社,中国历代绝妙好词赏析:第272页
首二句“轻阴池馆水平桥,一番弄HRef=https://www.qijian.info/list/yu/ target=_blank class=infotextkey>雨HRef=https://www.qijian.info/list/hua/ target=_blank class=infotextkey>花梢”,勾勒出“池馆”的气象HRef=https://www.qijian.info/list/jingwu/ target=_blank class=infotextkey>景物:天色微阴,HRef=https://www.qijian.info/list/chunyu/ target=_blank class=infotextkey>春HRef=https://www.qijian.info/list/yu/ target=_blank class=infotextkey>雨绵绵,HRef=https://www.qijian.info/list/chitang/ target=_blank class=infotextkey>池塘水涨,已与桥平,细HRef=https://www.qijian.info/list/yu/ target=_blank class=infotextkey>雨又把杏HRef=https://www.qijian.info/list/hua/ target=_blank class=infotextkey>花浸洗一番。这二句似乎实写南园桥边HRef=https://www.qijian.info/list/yu/ target=_blank class=infotextkey>雨中杏HRef=https://www.qijian.info/list/hua/ target=_blank class=infotextkey>花,却分明是虚HRef=https://www.qijian.info/list/xiofeng/ target=_blank class=infotextkey>写HRef=https://www.qijian.info/list/feng/ target=_blank class=infotextkey>风HRef=https://www.qijian.info/list/yu/ target=_blank class=infotextkey>雨摧残中的柳如是,以实写虚,从而得到虚实相生的HRef=https://www.qijian.info/list/yishu/ target=_blank class=infotextkey>艺术效果。
紧接着二句“微寒着处不胜娇,此际魂销”,描绘了一幅杏HRef=https://www.qijian.info/list/hua/ target=_blank class=infotextkey>花娇弱,好象承受不住春寒HRef=https://www.qijian.info/list/feng/ target=_blank class=infotextkey>风HRef=https://www.qijian.info/list/yu/ target=_blank class=infotextkey>雨的景象,这让伤名的诗人黯然销魂。
上片一反诗词中用杏HRef=https://www.qijian.info/list/hua/ target=_blank class=infotextkey>花装点热闹繁荣场面的惯常手法,用重笔描写它在春寒冷HRef=https://www.qijian.info/list/yu/ target=_blank class=infotextkey>雨之中的“不胜娇”。在作者渲染的这种令人黯然神伤的情景中,作为虚影叠印的柳如是,则已绰约其中了。
下片则借杏HRef=https://www.qijian.info/list/hua/ target=_blank class=infotextkey>花的“零乱’’HRef=https://www.qijian.info/list/xioliu/ target=_blank class=infotextkey>写柳如是的飘零HRef=https://www.qijian.info/list/shenshi/ target=_blank class=infotextkey>身世,以抒发一己的“无那”心绪。
“HRef=https://www.qijian.info/list/yixi/ target=_blank class=infotextkey>忆昔青门堤外,粉香零乱朝朝。玉颜HRef=https://www.qijian.info/list/jimo/ target=_blank class=infotextkey>寂寞淡红飘。”一个“忆”字,引出城门外长堤边这一派红颜憔悴、玉蕊凋零的残败景象。几句中三次写HRef=https://www.qijian.info/list/hua/ target=_blank class=infotextkey>花,三次写法各不同:一曰“粉香”;二曰“玉颜”;三曰“淡红”。从“味”、“形”、“色”描绘之,美的确美矣。只可惜红颜薄命,生不逢地,只能用“HRef=https://www.qijian.info/list/jimo/ target=_blank class=infotextkey>寂寞”打发日子。
这是一首HRef=https://www.qijian.info/list/yongwu/ target=_blank class=infotextkey>咏物词,词中所咏的,是HRef=https://www.qijian.info/list/chunyu/ target=_blank class=infotextkey>春HRef=https://www.qijian.info/list/yu/ target=_blank class=infotextkey>雨微寒中的杏HRef=https://www.qijian.info/list/hua/ target=_blank class=infotextkey>花。但吟味再三,HRef=https://www.qijian.info/list/yu/ target=_blank class=infotextkey>雨中HRef=https://www.qijian.info/list/hua/ target=_blank class=infotextkey>花间,总依稀晃动着一位佳人的倩影:她就是HRef=https://www.qijian.info/list/jiangnan/ target=_blank class=infotextkey>江南名妓柳如是。词人笔下的“HRef=https://www.qijian.info/list/yu/ target=_blank class=infotextkey>雨中杏HRef=https://www.qijian.info/list/hua/ target=_blank class=infotextkey>花”,就是他心中的HRef=https://www.qijian.info/list/qinHRef=https://www.qijian.info/list/gre/ target=_blank class=infotextkey>GREn/ target=_blank class=infotextkey>情人柳如是:当年的卖笑生涯,留下了“青门堤外,粉香零乱朝朝”的记忆;如今,与词人同居,承受种种欢爱,却也HRef=https://www.qijian.info/list/zaoyu/ target=_blank class=infotextkey>遭遇无边的压力,仿佛“奔HRef=https://www.qijian.info/list/yu/ target=_blank class=infotextkey>雨HRef=https://www.qijian.info/list/hua/ target=_blank class=infotextkey>花梢”,“微寒著处不胜娇”。她以“HRef=https://www.qijian.info/list/jimo/ target=_blank class=infotextkey>寂寞”抗争,在无声中忍受巨大的HRef=https://www.qijian.info/list/jingshen/ target=_blank class=infotextkey>精神摧残,任凭“玉颜”“淡红飘”,让HRef=https://www.qijian.info/list/qingchun/ target=_blank class=infotextkey>青春年华流逝。词人对柳氏的遭际黯然“魂销”,却也无可奈何,只能徒唤“无那”。
陈子龙(1608—1647)明末官员、文学家。初名介,字卧子、懋中、人中,号大樽、海士、轶符等。汉族,南直隶松江华亭(今上海松江)人。崇祯十年进士,曾任绍兴推官,论功擢兵科给事中,命甫下而明亡。清兵陷南京,他和太湖民众武装组织联络,开展抗清活动,事败后被捕,投水殉国。他是明末重要作家,诗歌成就较高,诗风或悲壮苍凉,充满民族气节;或典雅华丽;或合二种风格于一体。擅长七律、七言歌行、七绝,被公认为“明诗殿军”。陈子龙亦工词,为婉约词名家、云间词派盟主,被后代众多著名词评家誉为“明代第一词人”。 ...
陈子龙。 陈子龙(1608—1647)明末官员、文学家。初名介,字卧子、懋中、人中,号大樽、海士、轶符等。汉族,南直隶松江华亭(今上海松江)人。崇祯十年进士,曾任绍兴推官,论功擢兵科给事中,命甫下而明亡。清兵陷南京,他和太湖民众武装组织联络,开展抗清活动,事败后被捕,投水殉国。他是明末重要作家,诗歌成就较高,诗风或悲壮苍凉,充满民族气节;或典雅华丽;或合二种风格于一体。擅长七律、七言歌行、七绝,被公认为“明诗殿军”。陈子龙亦工词,为婉约词名家、云间词派盟主,被后代众多著名词评家誉为“明代第一词人”。
范太史杨评事携酒榼过清凉山中。。欧大任。 忝摄名山长,精庐为客开。爱君乘兴发,骑马到门来。馆阁词人笔,云霄法署才。金陵逢二妙,堪醉凤凰台。
门前有垂杨。明代。沈周。 门前有垂杨,枝叶何靡靡。飘花欲及地,忽复因风起。摇荡少妇心,天涯念游子。愁多肌肉消,不敢临流水。
应天长·石城花落江楼雨。五代。冯延巳。 石城花落江楼雨,云隔长洲兰芷暮。芳草岸,各烟雾,谁在绿杨深处住?旧游时事故,岁晚离人何处?杳杳兰舟西去,魂归巫峡路。
武功驿留题。宋代。李新。 雾捲马蹄尘自起,东风送渡咸阳水。故园花木绿成围,犹向关中见桃李。闻道春前雪最深,行人僵死薪如金。羲和不肯为日驭,潜入北海分幽阴。长安今过何曾识,此度刘郎老于昔。终南入望眼长青,渭水翻波心更赤。只今身在选官图,梦守么么五十馀。衣轻跃骏美年少,爱尔平时不读书。
玉皇殿阁微凉,看公重试薰风手。高门画戟,桐阴阁道,青青如旧。兰佩空芳,蛾眉谁妒,无言搔首。甚年年却有,呼韩塞上,人争问、公安否。
金印明年如斗。向中州、锦衣行昼。依然盛事,貂蝉前后,凤麟飞走。富贵浮云,我评轩冕,不如杯酒。待从公,痛饮岁,伴庄椿寿。
水龙吟·玉皇殿阁微凉。宋代。辛弃疾。 玉皇殿阁微凉,看公重试薰风手。高门画戟,桐阴阁道,青青如旧。兰佩空芳,蛾眉谁妒,无言搔首。甚年年却有,呼韩塞上,人争问、公安否。金印明年如斗。向中州、锦衣行昼。依然盛事,貂蝉前后,凤麟飞走。富贵浮云,我评轩冕,不如杯酒。待从公,痛饮岁,伴庄椿寿。