游朝阳岩遂登西亭二十韵

游朝阳岩遂登西亭二十韵朗读

谪弃殊隐沦,登陟非远郊。

所怀缓伊郁,讵欲肩夷巢。

高岩瞰清江,幽窟潜神蛟。

开旷延阳景,回薄攒林梢。

西亭构其巅,反宇临呀庨。

背瞻星辰兴,下见云雨交。

惜非吾乡土,得以荫菁茆。

羁贯去江介,世仕尚函崤。

故墅即沣川,数亩均肥硗。

台馆集荒丘,池塘疏沈坳。

会有圭组恋,遂贻山林嘲。

薄躯信无庸,锁屑剧斗筲。

囚居固其宜,厚羞久已包。

庭除植蓬艾,隟牖悬蟏蛸。

所赖山水客,扁舟柱长梢。

挹流敌清觞,掇野代嘉肴。

适道有高言,取乐非弦匏。

逍遥屏幽昧,澹薄辞喧呶。

晨鸡不余欺,风雨闻嘐嘐。

再期永日闲,提挈移中庖。

译文

遭贬被弃可不同于隐逸,只在近郊登山散心。

不敢与伯夷、巢父比肩,只求能缓解心中的郁闷。

高高的朝阳岩俯瞰清江,幽深的洞窟神龙深潜。

朝阳才照过开阔的岩口,又跃过了岩顶的树林之颠。

西亭建在岩洞顶端,突起的屋檐伸向蓝天。

抬头已看见星辰升起,亭下可看见云腾雨欢。

可惜这不是我的故乡,广袤的原野香草弥漫。

儿时曾去过长江边上,历来求仕都只在中原.

我的故乡就在沣水边,家宅附近有数亩良田。

山丘上建有亭台馆舍,池塘与深泽碧

展开阅读全文 ∨

游朝阳岩遂登西亭二十韵创作背景

  公元766年,时任道州刺史的唐诗人元结“自舂陵至零陵”,感叹“岩洞此邦之形胜也”,因其东向,每当旭日东升,烟光石气,激射成彩,遂命之为“朝阳岩”。柳宗元贬居永州后,亦常到此游览,借以排忧遣怨。此诗是公元806年(元和元年)柳宗元第一次游朝阳岩所作。

  诗的前十四句抒HRef=https://www.qijian.info/list/xioshi/ target=_blank class=infotextkey>写诗人HRef=https://www.qijian.info/list/zheju/ target=_blank class=infotextkey>谪居永州后的心境,描绘朝阳岩及西亭的HRef=https://www.qijian.info/list/moijing/ target=_blank class=infotextkey>美景。首句的“弃”,点出了诗人HRef=https://www.qijian.info/list/zheju/ target=_blank class=infotextkey>谪居的HRef=https://www.qijian.info/list/xinqing/ target=_blank class=infotextkey>心情。柳宗元来到偏远的永州,远离了HRef=https://www.qijian.info/list/zhengzhi/ target=_blank class=infotextkey>政治HRef=https://www.qijian.info/list/wenhua/ target=_blank class=infotextkey>文化中心,一种遭遗弃的感觉始终折磨着他。诗人“弃”而来到偏远的永州,伯夷、曹父洁身自好,两种心境大相径庭,所以在永州附近登HRef=https://www.qijian.info/list/shan/ target=_blank class=infotextkey>山临水,只求缓解一下HRef=https://www.qijian.info/list/youyu/ target=_blank class=infotextkey>忧郁的HRef=https://www.qijian.info/list/xinqing/ target=_blank class=infotextkey>心情。正如他在《与李翰林建书》中所云,只是“闷即HRef=https://www.qijian.info/list/chuyou/ target=_blank class=infotextkey>出游”而已。这次来到朝阳岩,HRef=https://www.qijian.info/list/jingse/ target=_blank class=infotextkey>景色果真异常HRef=https://www.qijian.info/list/youmoi/ target=_blank class=infotextkey>优美:位于潇水西岸悬崖绝壁上的朝阳岩俯瞰着奔腾的江水,洞窟幽深,岩口开阔,温暖的阳光在树梢盘旋;岩顶的西亭檐牙高啄,气势不凡,亭后星光点点,亭下却是云HRef=https://www.qijian.info/list/yu/ target=_blank class=infotextkey>雨交替,一亭之上下而气候不齐,这确实是难得的HRef=https://www.qijian.info/list/ziran/ target=_blank class=infotextkey>自然景观。如此HRef=https://www.qijian.info/list/moijing/ target=_blank class=infotextkey>美景,使诗HRef=https://www.qijian.info/list/renqing/ target=_blank class=infotextkey>人情不自禁的发出了“惜非吾乡土”的HRef=https://www.qijian.info/list/gantan/ target=_blank class=infotextkey>感叹。眼前的HRef=https://www.qijian.info/list/moijing/ target=_blank class=infotextkey>美景虽然赏心悦目,但毕竟不是自己的HRef=https://www.qijian.info/list/guxiang/ target=_blank class=infotextkey>故乡。“信美非所安,羁心屡逡巡。”(《登蒲洲石矶望横江口潭岛深迥斜对香零HRef=https://www.qijian.info/list/shan/ target=_blank class=infotextkey>山》)此情此景,不禁勾起诗人的HRef=https://www.qijian.info/list/guxiang/ target=_blank class=infotextkey>故乡之思。

  于是,诗歌HRef=https://www.qijian.info/list/ziran/ target=_blank class=infotextkey>自然而然地转写HRef=https://www.qijian.info/list/sixiang/ target=_blank class=infotextkey>思乡述旧之情,抒写其HRef=https://www.qijian.info/list/baofu/ target=_blank class=infotextkey>抱负与不幸。公元784年(德宗兴元元年),柳宗元曾随HRef=https://www.qijian.info/list/fuqin/ target=_blank class=infotextkey>父亲移居夏口(今湖北武昌),“羁贯”句指的应该就是这次南迁,这时柳宗元12岁。可历来求仕都只在经济HRef=https://www.qijian.info/list/wenhua/ target=_blank class=infotextkey>文化相对发达的中原地区,柳宗元也在16岁那年回到了他出生、成长的HRef=https://www.qijian.info/list/changan/ target=_blank class=infotextkey>长安。当然,诗人HRef=https://www.qijian.info/list/zhuiqiu/ target=_blank class=infotextkey>追求的不是功HRef=https://www.qijian.info/list/mingli/ target=_blank class=infotextkey>名利禄,而是“利安元元”的HRef=https://www.qijian.info/list/zhengzhi/ target=_blank class=infotextkey>政治HRef=https://www.qijian.info/list/lixiang/ target=_blank class=infotextkey>理想。他21岁中进士,因父丧耽误了几年,至26岁始任集贤殿正字,此后春HRef=https://www.qijian.info/list/feng/ target=_blank class=infotextkey>风得意,一路青云,33岁时被提升为礼部员外郎,与王叔文、刘禹锡等人大刀阔斧革新HRef=https://www.qijian.info/list/zhengzhi/ target=_blank class=infotextkey>政治,兴利除弊。那是他一生最得意的时期。诗人满怀HRef=https://www.qijian.info/list/liulian/ target=_blank class=infotextkey>留恋地描写了他在HRef=https://www.qijian.info/list/changan/ target=_blank class=infotextkey>长安的故居:故居就在沣水边上,那里有肥沃的田地、宽敞的台阁馆舍、碧波荡漾的HRef=https://www.qijian.info/list/chitang/ target=_blank class=infotextkey>池塘。如此HRef=https://www.qijian.info/list/moihao/ target=_blank class=infotextkey>美好的故居不能不令囚居蛮夷之地的柳宗元HRef=https://www.qijian.info/list/sinian/ target=_blank class=infotextkey>思念,更何况那是他施展才华,实现HRef=https://www.qijian.info/list/lixiang/ target=_blank class=infotextkey>理想和HRef=https://www.qijian.info/list/baofu/ target=_blank class=infotextkey>抱负的HRef=https://www.qijian.info/list/difang/ target=_blank class=infotextkey>地方。诗人虽然是以HRef=https://www.qijian.info/list/zichao/ target=_blank class=infotextkey>自嘲的口吻说自己曾迷恋HRef=https://www.qijian.info/list/shitu/ target=_blank class=infotextkey>仕途官场,落得贻笑HRef=https://www.qijian.info/list/shan/ target=_blank class=infotextkey>山林的尴尬,说自己太微薄无用,把官场升迁的琐事看得过重,但这HRef=https://www.qijian.info/list/zichao/ target=_blank class=infotextkey>自嘲里包含的是万般HRef=https://www.qijian.info/list/wunai/ target=_blank class=infotextkey>无奈与满腔HRef=https://www.qijian.info/list/youfen/ target=_blank class=infotextkey>忧愤,是“出师未捷身先死,长使HRef=https://www.qijian.info/list/yingxiong/ target=_blank class=infotextkey>英雄泪沾巾”的叹惋。实际上,志大才高的柳宗元就是被贬到永州后,也一直没有熄灭他的HRef=https://www.qijian.info/list/lixiang/ target=_blank class=infotextkey>理想之火,这在他羁永期间的许多诗文中都可以找到明证。

  HRef=https://www.qijian.info/list/guxiang/ target=_blank class=infotextkey>故乡之恋,HRef=https://www.qijian.info/list/wangshi/ target=_blank class=infotextkey>往事之思,使诗人的心灵备受煎熬。于是诗人又回到HRef=https://www.qijian.info/list/xianshi2/ target=_blank class=infotextkey>现实,写他在永州的囚居HRef=https://www.qijian.info/list/shenghuo/ target=_blank class=infotextkey>生活。“囚居固其宜”HRef=https://www.qijian.info/list/ziran/ target=_blank class=infotextkey>自然也是HRef=https://www.qijian.info/list/ziwo/ target=_blank class=infotextkey>自我解嘲。诗人在《对贺者》中也曾说“凡吾之贬斥,幸矣,而吾又戚戚焉何哉?”但在内心深处,他并不认为自己是罪有应得,在《与许京兆孟容书》里,他曾那样执着地为自己辩解过。“厚羞久已包”则是真实的表白,也正是因为有能包容“厚羞”的HRef=https://www.qijian.info/list/xionghuai/ target=_blank class=infotextkey>胸怀,才成就了一个伟大的HRef=https://www.qijian.info/list/sixiang2/ target=_blank class=infotextkey>思想家、HRef=https://www.qijian.info/list/wenxue/ target=_blank class=infotextkey>文学家柳宗元。诗人接着描写了他在永州的陋居:院子里种植着蓬艾,狭小的窗户上结满了蜘蛛网。这与他的故居形成了非常鲜明的对比。初到永州的柳宗元寄居在龙兴寺,终日与僧人为邻,过着HRef=https://www.qijian.info/list/guji/ target=_blank class=infotextkey>孤寂的幽居HRef=https://www.qijian.info/list/shenghuo/ target=_blank class=infotextkey>生活,所幸常有一些喜好HRef=https://www.qijian.info/list/shanshui/ target=_blank class=infotextkey>HRef=https://www.qijian.info/list/shan/ target=_blank class=infotextkey>山水的HRef=https://www.qijian.info/list/keren/ target=_blank class=infotextkey>客人来访,于是诗人常与他们结伴而行,登HRef=https://www.qijian.info/list/shan/ target=_blank class=infotextkey>山临水,访寻名胜,饮清流,烹野菜,志趣相投,言谈高妙,醉舞欢歌,其乐也融融。诗人说,这种逍遥的HRef=https://www.qijian.info/list/shenghuo/ target=_blank class=infotextkey>生活驱除了心中的晦气,HRef=https://www.qijian.info/list/danbo/ target=_blank class=infotextkey>淡泊的心境隔断了尘世的喧嚣,荒僻的HRef=https://www.qijian.info/list/zheju/ target=_blank class=infotextkey>谪居地倒成了他躲HRef=https://www.qijian.info/list/feng/ target=_blank class=infotextkey>风避浪的宁静港弯。于是,当他每天清晨听见鸡鸣嘐嘐的时候,竟萌生了HRef=https://www.qijian.info/list/xiwang/ target=_blank class=infotextkey>希望这样的日子更多些,或者干脆把家厨也带来过过这种逍遥HRef=https://www.qijian.info/list/shenghuo/ target=_blank class=infotextkey>生活的念头。表面上看,诗人把自己的囚居HRef=https://www.qijian.info/list/shenghuo/ target=_blank class=infotextkey>生活写得充满乐趣,其实不然,他在《与李翰林建书》中给自己的囚居HRef=https://www.qijian.info/list/shenghuo/ target=_blank class=infotextkey>生活打了个比方:譬如常年关在监狱里的囚徒,遇上好HRef=https://www.qijian.info/list/tianqi/ target=_blank class=infotextkey>天气出来活动一下筋骨,在墙上磨擦搔痒,也感到很舒服,但这样的舒服不是能长久享受的。这才是诗人心灵的真实表白。

  柳宗元这首五言古诗,以HRef=https://www.qijian.info/list/jiyou2/ target=_blank class=infotextkey>记游为题,从描绘眼前HRef=https://www.qijian.info/list/jingwu/ target=_blank class=infotextkey>景物入手,继而写HRef=https://www.qijian.info/list/guxiang/ target=_blank class=infotextkey>故乡之恋,HRef=https://www.qijian.info/list/wangshi/ target=_blank class=infotextkey>往事之思,囚居之“趣”,运思缜密,蕴涵深远。他将个人遭际与满怀HRef=https://www.qijian.info/list/youfen/ target=_blank class=infotextkey>忧愤含融在HRef=https://www.qijian.info/list/shanshui/ target=_blank class=infotextkey>HRef=https://www.qijian.info/list/shan/ target=_blank class=infotextkey>山水诗之中,将深沉的HRef=https://www.qijian.info/list/yousi/ target=_blank class=infotextkey>忧思隐含在浅淡的微笑之内,“句中有余味,篇中有余意”(姜夔),细细吟咏,回味无穷。

柳宗元

柳宗元(773年-819年),字子厚,唐代河东(今山西运城)人,杰出诗人、哲学家、儒学家乃至成就卓著的政治家,唐宋八大家之一。著名作品有《永州八记》等六百多篇文章,经后人辑为三十卷,名为《柳河东集》。因为他是河东人,人称柳河东,又因终于柳州刺史任上,又称柳柳州。柳宗元与韩愈同为中唐古文运动的领导人物,并称“韩柳”。在中国文化史上,其诗、文成就均极为杰出,可谓一时难分轩轾。 ...

柳宗元朗读
()

猜你喜欢

花发江城二月天,木兰流水赤桥前。扁舟载得青箱去,扬子亭中日草玄。

()
郭印

默默幽轩祗自知,天人一理未容欺。

檐光坐揖青山入,窗影閒看白日移。

()

下帷长日尽,虚馆早凉生。芳草犹未荐,如何蜻蛚鸣。
秋风已振衣,客去何时归。为问当途者,宁知心有违。

()

积因得果通三世,临老长闲自一时。

久尔观心终未悟,偶然见道了无疑。

()

招隐谁招到碧岩,自嫌黄绶映青衫。月光童子分根柢,金粟如来混圣凡。

胜赏莫辞空百盏,丽酬不记达千函。竦身便脱尘埃去,径上清虚谢辔衔。

()

桂林名胜地,台观迹多陈。空馀南薰亭,屹立漓水濆。

使君喜登临,从游有嘉宾。拂石坐紫苔,援琴鼓南薰。

()