画桥流水。雨湿落红飞不起。月破黄昏。帘里馀香马上闻。
徘徊不语。今夜梦魂何处去。不似垂杨。犹解飞花入洞房。
减字木兰花·春情。宋代。王安国。 画桥流水。雨湿落红飞不起。月破黄昏。帘里馀香马上闻。徘徊不语。今夜梦魂何处去。不似垂杨。犹解飞花入洞房。
美丽的小桥下,流水潺潺,花瓣被雨淋湿,沾在地上。黄昏过去,月亮升起来了,在马上还闻到帘里的余香。
独个儿默默地徘徊在堂前院里,今夜我的梦魂将追到什么地方?他呵,怎够不上垂杨那样多情?垂杨还懂得让花絮飞入我洞房。
画桥:饰有花纹、图案的小桥。
落红:落花。
月破黄昏:谓月光穿透黄昏时的雾霭。
余香:指女子使用的脂粉香味,这里代指人。
徘徊:来回走动。
犹解:还能懂得。解,能够,会。
洞房:幽深的居室。
参考资料:
1、杨恩成.《宋词观止》.西安:陕西人民教育出版社,1998:119
2、马大品.《中国历代爱情诗三百首》.兰州:甘肃人民出版社,1989:196
3、虢寿麓.《历代名家词百首赏析》.长沙:湖南人民出版社,1981:41
4、王友胜.《唐宋词选》.西安:太白文艺出版社,2004:180
5、杨光治.《唐宋词三百首今译赏析》.南昌:江西人民出版社,1996:109-110
此词为作者羁旅在外,思念家乡及亲人而作。
参考资料:
1、吴学谋.《泛系:万悖痴梦(一种形而泛学:哲学与非哲学的创生)》.武汉:湖北教育出版社,1998:315
以“春情”为题的词作,大抵写闺中HRef=https://www.qijian.info/list/nuzi/ target=_blank class=infotextkey>女子当春HRef=https://www.qijian.info/list/huairen/ target=_blank class=infotextkey>怀人的思绪,王安国这首HRef=https://www.qijian.info/list/xiaoling/ target=_blank class=infotextkey>小令却是写一个HRef=https://www.qijian.info/list/nanzi/ target=_blank class=infotextkey>男子在HRef=https://www.qijian.info/list/muchun/ target=_blank class=infotextkey>暮春时节对一位HRef=https://www.qijian.info/list/nuzi/ target=_blank class=infotextkey>女子的思而不见、爱而不得的愁情,内容与贺铸的《青玉案》相仿。贺作另有寄托,此词有无别的寓意尚难确定。
首句点HRef=https://www.qijian.info/list/nuzi/ target=_blank class=infotextkey>女子居处HRef=https://www.qijian.info/list/jianzhu/ target=_blank class=infotextkey>建筑的精致华美、环境的清静幽雅。居处如此令人神往,则伊人芳姿倩影之使人倾慕难忘自不待言。这一句借物HRef=https://www.qijian.info/list/xieren/ target=_blank class=infotextkey>写人,是男主人公情感HRef=https://www.qijian.info/list/bianhua/ target=_blank class=infotextkey>变化的基点。
次句交代气候、时令。春尽HRef=https://www.qijian.info/list/hua/ target=_blank class=infotextkey>花残,惜HRef=https://www.qijian.info/list/hua/ target=_blank class=infotextkey>花HRef=https://www.qijian.info/list/renqing/ target=_blank class=infotextkey>人情已不堪,更何况急HRef=https://www.qijian.info/list/yu/ target=_blank class=infotextkey>雨劲HRef=https://www.qijian.info/list/feng/ target=_blank class=infotextkey>风又摧HRef=https://www.qijian.info/list/hua/ target=_blank class=infotextkey>花!“飞不起”三字暗写HRef=https://www.qijian.info/list/yu/ target=_blank class=infotextkey>雨势的猛恶,展现残红“零落成泥碾作尘”的HRef=https://www.qijian.info/list/qiliang/ target=_blank class=infotextkey>凄凉景象,暗喻主人公的心境也如落红沾HRef=https://www.qijian.info/list/yu/ target=_blank class=infotextkey>雨般沉重暗淡。这种心境源于伊人倩影的悄然杳去。
第三句写HRef=https://www.qijian.info/list/shijian/ target=_blank class=infotextkey>时间。从HRef=https://www.qijian.info/list/huanghun/ target=_blank class=infotextkey>黄昏到月出,主人公在一片迷濛的景象里长HRef=https://www.qijian.info/list/shijian/ target=_blank class=infotextkey>时间伫留不去,足见他对HRef=https://www.qijian.info/list/nuzi/ target=_blank class=infotextkey>女子的痴情。
第四句依照情感HRef=https://www.qijian.info/list/bianhua/ target=_blank class=infotextkey>变化的规律采用顺延笔法,写主人公由痴情向迷离恍惚深化的情态,HRef=https://www.qijian.info/list/jieshi/ target=_blank class=infotextkey>揭示他内心由极度HRef=https://www.qijian.info/list/aimu/ target=_blank class=infotextkey>爱慕而升华的思而不见的HRef=https://www.qijian.info/list/chouchang/ target=_blank class=infotextkey>惆怅之情。“余香”二字饶有韵味,既含蓄地画出伊人“芳窬散麝、色茂开莲”的HRef=https://www.qijian.info/list/feng/ target=_blank class=infotextkey>风致容颜,又绰约地显露池中明镜悬倩影、屋里衣香胜如HRef=https://www.qijian.info/list/hua/ target=_blank class=infotextkey>花的境界。这一句完满地收结了上片,又为下片的状态HRef=https://www.qijian.info/list/shuqing/ target=_blank class=infotextkey>抒情蓄势张本。换头言近旨远,HRef=https://www.qijian.info/list/xieren/ target=_blank class=infotextkey>写人物情态,现主人公形象。“徘徊”是痴情的延续,“不语”是HRef=https://www.qijian.info/list/chouchang/ target=_blank class=infotextkey>惆怅的外露。两者相辅相成,愈显得HRef=https://www.qijian.info/list/renwu/ target=_blank class=infotextkey>人物形象鲜明生动。
下片第二句用设问句申足上句,并从反面展示主人公的内心世界。“何处去”不是无处可去,恰恰是去向杳若黄鹤的伊人处。采用反面运笔的方法,用得好时,能深化作品的层次。这里的反面运笔,很成功地突出了主人公魂牵梦绕的焦点。然而,梦魂飞近伊人身,只是主人公的主观HRef=https://www.qijian.info/list/xiangxiang/ target=_blank class=infotextkey>想象和HRef=https://www.qijian.info/list/moihao/ target=_blank class=infotextkey>美好企望,HRef=https://www.qijian.info/list/xianshi2/ target=_blank class=infotextkey>现实却是香歇人去,光沉响绝,只有自身踯躅路旁,吊影惭魂。歇拍两句以杨HRef=https://www.qijian.info/list/hua/ target=_blank class=infotextkey>花有幸反衬HRef=https://www.qijian.info/list/renwu/ target=_blank class=infotextkey>人物的无缘,正是主人公在这种HRef=https://www.qijian.info/list/xianshi2/ target=_blank class=infotextkey>现实处境中的自怨自叹。
以上的简析,只是按照词语的措置顺序作出的。其实,如按照主人公HRef=https://www.qijian.info/list/ganqing/ target=_blank class=infotextkey>感情HRef=https://www.qijian.info/list/bianhua/ target=_blank class=infotextkey>变化的脉络去寻求端倪,很难分清事由的前因后果,HRef=https://www.qijian.info/list/shijian/ target=_blank class=infotextkey>时间的迟早先后。因为词中HRef=https://www.qijian.info/list/xiejing/ target=_blank class=infotextkey>写景HRef=https://www.qijian.info/list/shuqing/ target=_blank class=infotextkey>抒情逞回旋吞吐的态势,前后句、上下片往往是相辅相成,互为因果,或相反相成,引发难分。所有这一切,都基于主人公目睹伊人之后由HRef=https://www.qijian.info/list/aimu/ target=_blank class=infotextkey>爱慕而兴起的思而不见、爱而不得的愁情。
王安国(1028年-1074年)字平甫,王安石大弟。熙宁进士。北宋临川(今江西省东乡县上池村)人。北宋著名诗人。世称王安礼、王安国、王雱为“临川三王”。王安国器识磊落,文思敏捷,曾巩谓其“于书无所不通,其明于是非得失之理为尤详,其文闳富典重,其诗博而深。 ...
王安国。 王安国(1028年-1074年)字平甫,王安石大弟。熙宁进士。北宋临川(今江西省东乡县上池村)人。北宋著名诗人。世称王安礼、王安国、王雱为“临川三王”。王安国器识磊落,文思敏捷,曾巩谓其“于书无所不通,其明于是非得失之理为尤详,其文闳富典重,其诗博而深。
和子山春日雨中书事见寄。宋代。文同。 青春已破六十日,正好共携歌管游。莺花有意欲恼乱,风雨何事相淹留。南园彩棚映绿树,西湖画舫临清流。几时云阴得敛霁,愿把一樽相献酬。
题清风阁。宋代。赵抃。 锦川城里玉溪横,溪上浮图画阁明。我念官拘登未暇,有风终日为谁清。
金谷怀古。唐代。杜牧。 凄凉遗迹洛川东,浮世荣枯万古同。桃李香消金谷在,绮罗魂断玉楼空。往年人事伤心外,今日风光属梦中。徒想夜泉流客恨,夜泉流恨恨无穷。
元基席上再送士仪。明代。萧显。 离席因君荐木桃,碧缸新酒泻春涛。诗盟递结东西社,坐客平分上下曹。帘动午风花气暖,几当晴日篆烟高。狂歌亦是骊驹曲,三叠阳关意未豪。