瀑布联句

瀑布联句朗读

千岩万壑不辞劳,远看方知出处高。——黄檗

溪涧岂能留得住,终归大海作波涛。——李忱

瀑布联句创作背景

  唐宣宗曾经遁迹山林为僧。有一次与香严闲禅师同行。禅师说他吟诵瀑布得到一联诗,但后面的接不上了。宣宗愿意续成。于是禅师说出前两句,宣宗续出后两句,合成了一首气势磅礴、富于激情的千古名诗。

  此诗的作者是一位皇帝和一位僧侣。据《庚溪诗话》,“唐宣宗微时,以武宗忌之,遁迹为僧。一日游方,遇黄檗禅师(按:据《佛祖统纪》应为香严闲禅师。因宣宗上庐HRef=https://www.qijian.info/list/shan/ target=_blank class=infotextkey>山时黄檗在海昌,不可能联句)同行,因观HRef=https://www.qijian.info/list/pubu/ target=_blank class=infotextkey>瀑布。黄檗曰:‘我咏此得一联,而下韵不接。’宣宗曰:‘当为续成之。’(以下联句从略)其后宣宗竟践位,志先见于此诗矣。”可见,禅师作前两句,有暗射宣宗当时处境用意;宣宗续后两句,则寄寓不甘HRef=https://www.qijian.info/list/luomo/ target=_blank class=infotextkey>落寞、思有作为的HRef=https://www.qijian.info/list/qinghuai/ target=_blank class=infotextkey>情怀。这样一首托物HRef=https://www.qijian.info/list/yanzhi/ target=_blank class=infotextkey>言志的诗,描绘了冲决一切、气势磅礴的HRef=https://www.qijian.info/list/pubu/ target=_blank class=infotextkey>瀑布的HRef=https://www.qijian.info/list/yishu/ target=_blank class=infotextkey>艺术形象,富有激情,读来使人激奋,受到鼓舞,故也竟能为HRef=https://www.qijian.info/list/nongmin/ target=_blank class=infotextkey>农民革命领袖冯云HRef=https://www.qijian.info/list/shan/ target=_blank class=infotextkey>山所HRef=https://www.qijian.info/list/xiai/ target=_blank class=infotextkey>喜爱。HRef=https://www.qijian.info/list/yishu/ target=_blank class=infotextkey>艺术形象往往大于作者HRef=https://www.qijian.info/list/sixiang2/ target=_blank class=infotextkey>思想,这也是一个显例。

  此诗的首句是HRef=https://www.qijian.info/list/pubu/ target=_blank class=infotextkey>瀑布的溯源。在深HRef=https://www.qijian.info/list/shan/ target=_blank class=infotextkey>山之中,有无数不为人知的涓涓细流,腾石注涧,逐渐汇集为巨大HRef=https://www.qijian.info/list/shan/ target=_blank class=infotextkey>山泉,在经历“千岩万壑”的艰险后,它终于到达崖前,“一落千丈”,形成壮观的HRef=https://www.qijian.info/list/pubu/ target=_blank class=infotextkey>瀑布。此句抓住HRef=https://www.qijian.info/list/pubu/ target=_blank class=infotextkey>瀑布形成的曲折过程,赋予无HRef=https://www.qijian.info/list/shengming/ target=_blank class=infotextkey>生命之物以活生生的HRef=https://www.qijian.info/list/xingge/ target=_blank class=infotextkey>性格。“不辞劳”三字有强烈HRef=https://www.qijian.info/list/niren/ target=_blank class=infotextkey>拟人化色彩,充溢着HRef=https://www.qijian.info/list/zanmoi/ target=_blank class=infotextkey>赞美之情,可与《孟子》中一段名言共读:“天将降大任于斯人也,必先苦其心志,劳其筋骨,饿其体肤,空乏其身,行拂乱其所为,所以动心忍性,增益其所不能。”HRef=https://www.qijian.info/list/jiannan/ target=_blank class=infotextkey>艰难能锤炼伟大的HRef=https://www.qijian.info/list/renge/ target=_blank class=infotextkey>人格。此句似乎隐含这样的HRef=https://www.qijian.info/list/zheli/ target=_blank class=infotextkey>哲理。

  近看巨大的HRef=https://www.qijian.info/list/pubu/ target=_blank class=infotextkey>瀑布,砯崖转石,跳珠倒溅,令人有“飞流直下三千尺,疑是银河落九天”之感,却又不能窥见其“出处”。惟有从远处望去,“遥看HRef=https://www.qijian.info/list/pubu/ target=_blank class=infotextkey>瀑布挂前川”时,才知道它来自云烟缭绕的峰顶。第二句着重表现HRef=https://www.qijian.info/list/pubu/ target=_blank class=infotextkey>瀑布气象的高远,寓有人的凌云HRef=https://www.qijian.info/list/zhuangzhi/ target=_blank class=infotextkey>壮志,又含有慧眼识HRef=https://www.qijian.info/list/yingxiong/ target=_blank class=infotextkey>英雄的意味。“出处高”则取势远,暗逗后文“终归HRef=https://www.qijian.info/list/dahai/ target=_blank class=infotextkey>大海”之意。

  写HRef=https://www.qijian.info/list/pubu/ target=_blank class=infotextkey>瀑布经历不凡和气象高远,刻画出其HRef=https://www.qijian.info/list/xingge/ target=_blank class=infotextkey>性格最突出的特征,同时酝足HRef=https://www.qijian.info/list/haoqing/ target=_blank class=infotextkey>豪情,为后两句充分蓄势。第三句忽然说到“溪涧”,照应第一句的“千岩万壑”,在诗情上是小小的回旋。当HRef=https://www.qijian.info/list/shan/ target=_blank class=infotextkey>山泉在岩壑中奔流,会有重重阻挠,似乎劝它留步,“何必奔冲下HRef=https://www.qijian.info/list/shan/ target=_blank class=infotextkey>山去,更添波浪向人间”(白居易《白云泉》)。然而小小溪涧式的安乐并不能使它满足,它心向HRef=https://www.qijian.info/list/dahai/ target=_blank class=infotextkey>大海,不断开辟前程。惟其如此,它才能化为崖前HRef=https://www.qijian.info/list/pubu/ target=_blank class=infotextkey>瀑布,而且最终要东归HRef=https://www.qijian.info/list/dahai/ target=_blank class=infotextkey>大海。由于第三句的回旋,末句更有冲决的力量。“岂能”与“终归”前后呼应,表现出一往无前的信心和决心。“作波涛”三字语极形象,令人如睹恣肆浩瀚、白浪如HRef=https://www.qijian.info/list/shan/ target=_blank class=infotextkey>山的海涛景象。从“留”、“归”等字可以体味HRef=https://www.qijian.info/list/jiewei/ target=_blank class=infotextkey>结尾两句仍是HRef=https://www.qijian.info/list/renge/ target=_blank class=infotextkey>人格化的,使人HRef=https://www.qijian.info/list/lianxiang/ target=_blank class=infotextkey>联想到弃燕雀之小志、慕鸿鹄以高翔的HRef=https://www.qijian.info/list/haoqing/ target=_blank class=infotextkey>豪情壮怀。HRef=https://www.qijian.info/list/pubu/ target=_blank class=infotextkey>瀑布的HRef=https://www.qijian.info/list/xingge/ target=_blank class=infotextkey>性格至此得到完成。

李忱

唐宣宗李忱(810年冬月十二-859年),汉族,唐朝第十八位皇帝(847年—859年在位,未算武周政权),初名李怡,初封光王。武宗死后,以皇太叔为宦官马元贽等所立。在位13年。综观宣宗50年的人生,他曾经为祖宗基业做过不懈的努力,这无疑延缓了唐帝国走向衰败的大势,但是他又无法彻底扭转这一趋势。宣宗性明察沉断,用法无私,从谏如流,重惜官赏,恭谨节俭,惠爱民物,故大中之政,讫于唐亡,人思咏之,谓之小太宗。 ...

李忱朗读
()

猜你喜欢

庭院春回白昼迟,飞花片片逐游丝。相看莫向风前舞,留得馀香扑酒卮。

()
欧大任

高梁鞭弭未能胜,台上行春不共登。白雪风流知郢下,青云车骑忆平陵。

声闻岂但西皋鹤,搏起还看北海鹏。君自长安难久客,封书回雁且先凭。

()

萱堂积庆,桂苑流芳,于门瑞蔼佳气。正属仲秋弥月,称觞对此际。西王母、来人世。拥佩从、尽皆珠翠。彩庭下,争看蓝袍,衬斑斓戏。富贵有谁同,四德躬全,五福由来备。况善断机迁教,轲亲实无异。看看仕无淹滞。即召入、佐君经济。愿延寿,鸾轴金花,年年加赐。

()
刘摰

槲林秋叶青玉繁,枝间倒挂秋山猿。古面睢盱露瘦月,氄毛匀腻舒玄云。

老猿顾子稍留滞,小猿引臂劳攀援。坐疑跳踯避人去,彷佛悲啸生壁间。

()

燃灯传七祖,杖锡为诸侯。来去云无意,东西水自流。
青山春满目,白日夜随舟。知到梁园下,苍生赖此游。

()

领得沩山笑里刀,方知不枉到明招。

元来树倒藤枯后,了得三年五载烧。

()