朝中措·平山堂。宋代。欧阳修。 平山栏槛倚晴空,山色有无中。手种堂前垂柳,别来几度春风?文章太守,挥毫万字,一饮千钟。行乐直须年少,尊前看取衰翁。(尊前通:樽)
平山堂的栏杆外是晴朗的天空,远山似有似无,一片迷蒙。
我在堂前亲手栽种的那棵柳树啊,离别它已经好几年了。
我这位爱好写文章的太守,下笔就是万言,喝酒一饮千杯。
年轻人,趁现在赶快行乐吧,你看我一把年纪了,都还不是照样饮酒作乐豪情万丈?
平山栏槛:平山堂的栏槛。
手种堂前垂柳:平山堂前,欧阳修曾亲手种下杨柳树。
别来:分别以来。作者曾离开扬州八年,此次是重游。
文章太守:作者当年知扬州府时,以文章名冠天下,故自称“文章太守”。
挥毫万字:作者当年曾在平山堂挥笔赋诗作文多达万字。
千钟:饮酒千杯。
直须:应当。
尊:通“樽”,酒杯。
衰翁:词人自称。此时作者已年逾五十。
参考资料:
1、林冠群 周济夫.欧阳修诗文选译.成都:巴蜀书社,1990:85-87
北宋仁宗庆历八年(1048),欧阳修任扬州(今江苏扬州市)太守,在扬州城西北五里的大明寺西侧蜀岗中峰上,修建了一座“平山堂”,常与朋友在此聚会。欧阳修调离扬州几年之后,他的朋友刘原甫也被任命为扬州太守。欧阳修给他饯行,在告别的宴会上,作了这首《朝中措》相送。
宋仁宗至和元年(1054),与欧阳修过从甚密的刘敞(字原甫)知制诰;嘉祐元年(1056),因避亲出守扬州,欧公便作此词送给他。欧公曾于仁宗庆历八年(1048)知扬州,此词借HRef=https://www.qijian.info/list/chouzeng/ target=_blank class=infotextkey>酬赠HRef=https://www.qijian.info/list/youren/ target=_blank class=infotextkey>友人之机,HRef=https://www.qijian.info/list/zhuiyi/ target=_blank class=infotextkey>追忆自己扬州的HRef=https://www.qijian.info/list/shenghuo/ target=_blank class=infotextkey>生活,塑造了一个HRef=https://www.qijian.info/list/feng/ target=_blank class=infotextkey>风流儒雅、HRef=https://www.qijian.info/list/haofang/ target=_blank class=infotextkey>豪放达观的“文章太守”形象。词中所写平HRef=https://www.qijian.info/list/shan/ target=_blank class=infotextkey>山堂为欧公任扬州太守时所建。
这首词一发端即带来一股突兀的气势,笼罩全篇。“平HRef=https://www.qijian.info/list/shan/ target=_blank class=infotextkey>山栏槛倚晴空”,顿然使人感到平HRef=https://www.qijian.info/list/shan/ target=_blank class=infotextkey>山堂凌空矗立,其高无比。这一句写得气势磅礴,便为以下的HRef=https://www.qijian.info/list/shuqing/ target=_blank class=infotextkey>抒情定下了疏宕HRef=https://www.qijian.info/list/haomai/ target=_blank class=infotextkey>豪迈的基调。接下去一句是写凭阑远眺的情景。据宋王象之《舆地纪胜》记载,HRef=https://www.qijian.info/list/dengshang/ target=_blank class=infotextkey>登上平HRef=https://www.qijian.info/list/shan/ target=_blank class=infotextkey>山堂,“负堂而望,HRef=https://www.qijian.info/list/jiangnan/ target=_blank class=infotextkey>江南诸HRef=https://www.qijian.info/list/shan/ target=_blank class=infotextkey>山,拱列檐下”,则HRef=https://www.qijian.info/list/shan/ target=_blank class=infotextkey>山之体貌,应该是清晰的,但词人却偏偏说是“HRef=https://www.qijian.info/list/shan/ target=_blank class=infotextkey>山色有无中”。这是因为受到王维原来诗句的限制,但从扬州而望HRef=https://www.qijian.info/list/jiangnan/ target=_blank class=infotextkey>江南,青HRef=https://www.qijian.info/list/shan/ target=_blank class=infotextkey>山隐隐,自亦可作“HRef=https://www.qijian.info/list/shan/ target=_blank class=infotextkey>山色有无中”之咏。
以下二句,描写更为具体。此刻当送刘原甫出守扬州之际,词HRef=https://www.qijian.info/list/renqing/ target=_blank class=infotextkey>人情不自禁地想起平HRef=https://www.qijian.info/list/shan/ target=_blank class=infotextkey>山堂,想起堂前的HRef=https://www.qijian.info/list/yangliu/ target=_blank class=infotextkey>杨柳。“手种堂前HRef=https://www.qijian.info/list/chuiliu/ target=_blank class=infotextkey>垂柳,别来几度春HRef=https://www.qijian.info/list/feng/ target=_blank class=infotextkey>风”,深情又HRef=https://www.qijian.info/list/haofang/ target=_blank class=infotextkey>豪放。其中“手种”二字,看似寻常,却是HRef=https://www.qijian.info/list/ganqing/ target=_blank class=infotextkey>感情深化的HRef=https://www.qijian.info/list/jichu/ target=_blank class=infotextkey>基础。词人平HRef=https://www.qijian.info/list/shan/ target=_blank class=infotextkey>山堂前种下HRef=https://www.qijian.info/list/yangliu/ target=_blank class=infotextkey>杨柳,不到一年,便离开扬州,移任颍州。这几年中,HRef=https://www.qijian.info/list/yangliu/ target=_blank class=infotextkey>杨柳之枝枝叶叶都牵动着词人的HRef=https://www.qijian.info/list/ganqing/ target=_blank class=infotextkey>感情。HRef=https://www.qijian.info/list/yangliu/ target=_blank class=infotextkey>杨柳本是无情物,但中国传统诗词里,却与人们的思绪紧密相连。何况这HRef=https://www.qijian.info/list/chuiliu/ target=_blank class=infotextkey>垂柳又是词人手种的。可贵的是,词人虽然通过HRef=https://www.qijian.info/list/chuiliu/ target=_blank class=infotextkey>垂柳写深婉之情,但婉而不柔,深而能畅。特别是“几度春HRef=https://www.qijian.info/list/feng/ target=_blank class=infotextkey>风”四字,更能给人以欣欣向荣、格调轩昂的感觉。
过片三句写所送之人刘原甫,与词题相应。此词云“文章太守,挥毫万字”,不仅表达了词人“心服其博”的HRef=https://www.qijian.info/list/ganqing/ target=_blank class=infotextkey>感情,而且把刘敞的倚HRef=https://www.qijian.info/list/ma/ target=_blank class=infotextkey>马之才,作了精确的概括。缀以“一饮千钟”一句,则添上一股豪气,栩栩如生地刻画了一个气度HRef=https://www.qijian.info/list/haomai/ target=_blank class=infotextkey>豪迈、才华横溢的文章太守的形象。
词的HRef=https://www.qijian.info/list/jiewei/ target=_blank class=infotextkey>结尾二句,先是劝人,又回过笔来写自己。HRef=https://www.qijian.info/list/jianbie/ target=_blank class=infotextkey>饯别筵前,面对HRef=https://www.qijian.info/list/zhiji/ target=_blank class=infotextkey>知己,一段HRef=https://www.qijian.info/list/rensheng/ target=_blank class=infotextkey>人生HRef=https://www.qijian.info/list/gankai/ target=_blank class=infotextkey>感慨,不禁冲口而出。无可否认,这两句是抒发了HRef=https://www.qijian.info/list/rensheng/ target=_blank class=infotextkey>人生易老、必须及时行乐的HRef=https://www.qijian.info/list/xiaoji/ target=_blank class=infotextkey>消极HRef=https://www.qijian.info/list/sixiang2/ target=_blank class=infotextkey>思想。但是由于HRef=https://www.qijian.info/list/haomai/ target=_blank class=infotextkey>豪迈之气通篇流贯,词写到这里,并不令人感到低沉,反有一股苍凉郁勃的情绪奔泻而出,涤荡人的心灵。
欧词突破了唐、五代以来的男欢女爱的传统题材与极力渲染红香翠软的表现方法,为后来苏轼一派HRef=https://www.qijian.info/list/haofang/ target=_blank class=infotextkey>豪放词开了先路。此词的HRef=https://www.qijian.info/list/feng/ target=_blank class=infotextkey>风格,即与苏东坡的清旷词HRef=https://www.qijian.info/list/feng/ target=_blank class=infotextkey>风十分接近。欧阳修HRef=https://www.qijian.info/list/zhengzhi/ target=_blank class=infotextkey>政治逆境中达观HRef=https://www.qijian.info/list/haomai/ target=_blank class=infotextkey>豪迈、笑对HRef=https://www.qijian.info/list/rensheng/ target=_blank class=infotextkey>人生的HRef=https://www.qijian.info/list/feng/ target=_blank class=infotextkey>风范,与苏东坡非常相似。
欧阳修(1007-1072),字永叔,号醉翁,晚号“六一居士”。汉族,吉州永丰(今江西省永丰县)人,因吉州原属庐陵郡,以“庐陵欧阳修”自居。谥号文忠,世称欧阳文忠公。北宋政治家、文学家、史学家,与韩愈、柳宗元、王安石、苏洵、苏轼、苏辙、曾巩合称“唐宋八大家”。后人又将其与韩愈、柳宗元和苏轼合称“千古文章四大家”。 ...
欧阳修。 欧阳修(1007-1072),字永叔,号醉翁,晚号“六一居士”。汉族,吉州永丰(今江西省永丰县)人,因吉州原属庐陵郡,以“庐陵欧阳修”自居。谥号文忠,世称欧阳文忠公。北宋政治家、文学家、史学家,与韩愈、柳宗元、王安石、苏洵、苏轼、苏辙、曾巩合称“唐宋八大家”。后人又将其与韩愈、柳宗元和苏轼合称“千古文章四大家”。
或劝病中不宜数亲文墨,医亦归咎,题四绝以。宋代。范成大。 作字腕中百斛,吟诗天外片心。习气吹剑一吷,病躯垂堂千金。意马场中汗血,隙驹影里心灰。吉蠲笔墨安用,付与蛛丝壁煤。诗成徒能泣鬼,博塞未必亡羊。刚将妄言绮语,认作锦心绣肠。师*尚合余烬,羹热休吹冷虀。解酲纵无五斗,且复月攘一鸡
宇文子贞至驿为松江诸邑田粮事赋古诗二章增之。元代。孙华孙。 朝行谷水东,暮行谷水西。谷水日日流,驿舟日日来。驿舟来不已,波浪日日起。朝行谷水西,暮行谷水东。傍人指驿舟,舟中有春风。春风吹谷水,照见桃与李。
千里不来。。释重顯。 不见古君子,因循又隔秋。浮生多自掷,好事更谁留。碧巘高沉月,寒云静锁楼。宗雷何处是,白鸟下汀洲。
闻南中流言有感 其四。明代。王世贞。 裁呼小草便无闻,祇为惭他誓墓文。若道长安车马色,春风吹作五陵云。
和黄循斋送景正辅户曹之夔三首。宋代。阳枋。 要路倦登临,渊明径好寻。卷收名利帜,揭示圣贤心。明使千家满,霜从两鬓侵。逃空三峡客,属耳听蛩音。
初七日丁丑长至前喜晴。元代。方回。 楼南红气满霜天,新霁湖山晓色妍。七日喜逢长至日,百年惭到古稀年。故园卷饼思新菜,冻井浇梅出暖泉。谁信少陵夔府后,肯吟六琯五纹篇。