张维屏

张维屏(1780-1859年),字子树,号南山,又号松心子,晚号珠海老渔,广东番禺(今广东省广州市)人。嘉庆九年(1804年)中举人,道光二年(1822年)中进士,因厌倦官场黑暗,于道光十六年(1836年)辞官归里,隐居“听松园”,闭户著述。 张维屏的诗文(12篇) 张维屏的名句(1条)

()

主要成就

  张维屏少时就有诗才,闻名乡里。鸦片HRef=https://www.qijian.info/list/zhanzheng/ target=_blank class=infotextkey>战争爆发后,张维屏目睹英国对中国的野蛮侵略,激发了HRef=https://www.qijian.info/list/aiguo/ target=_blank class=infotextkey>爱国热情,写出了HRef=https://www.qijian.info/list/gesong/ target=_blank class=infotextkey>歌颂三元里HRef=https://www.qijian.info/list/renmin/ target=_blank class=infotextkey>人民抗英斗争的《三元里》,HRef=https://www.qijian.info/list/zanyang/ target=_blank class=infotextkey>赞扬陈连升、葛云飞、陈化成捐躯报国的《三HRef=https://www.qijian.info/list/jiangjun/ target=_blank class=infotextkey>将军歌》等。这些诗篇在当时流传很广,影响很大,成为鼓舞HRef=https://www.qijian.info/list/aiguo/ target=_blank class=infotextkey>爱国主义的有力武器,在中国HRef=https://www.qijian.info/list/wenxue/ target=_blank class=infotextkey>文学史上占有重要的地位,也是研究鸦片HRef=https://www.qijian.info/list/zhanzheng/ target=_blank class=infotextkey>战争史的可贵资料。已故的著名HRef=https://www.qijian.info/list/wenxue/ target=_blank class=infotextkey>文学家阿英(钱杏邨)曾称赞张维屏的这些诗是鸦片HRef=https://www.qijian.info/list/zhanzheng/ target=_blank class=infotextkey>战争中“最具有灿烂不朽光辉”的“HRef=https://www.qijian.info/list/yingxiong/ target=_blank class=infotextkey>英雄史诗”。

  张维屏在嘉庆、道光年间以诗著称,与黄培芳、谭敬昭号称“粤东三子”。鸦片HRef=https://www.qijian.info/list/zhanzheng/ target=_blank class=infotextkey>战争前,他受到诗坛耆宿翁方纲、曾燠 的赏识,又与宣南诗社中成员交往唱酬,诗篇内容大多是HRef=https://www.qijian.info/list/shanshui/ target=_blank class=infotextkey>HRef=https://www.qijian.info/list/shan/ target=_blank class=infotextkey>山水、闲情、HRef=https://www.qijian.info/list/zengda/ target=_blank class=infotextkey>赠答,夹杂一些HRef=https://www.qijian.info/list/zhuangzhi/ target=_blank class=infotextkey>壮志蹉跎的HRef=https://www.qijian.info/list/gankai/ target=_blank class=infotextkey>感慨。只有少数反映HRef=https://www.qijian.info/list/xianshi2/ target=_blank class=infotextkey>现实的篇章。如“体近谣谚”的《县言》HRef=https://www.qijian.info/list/zushi/ target=_blank class=infotextkey>组诗等,暴露了吏胥贪婪毒狠的面目;《黄梅大水行》、《催科》等,表现了对HRef=https://www.qijian.info/list/renmin/ target=_blank class=infotextkey>人民疾苦的HRef=https://www.qijian.info/list/guanhuai/ target=_blank class=infotextkey>关怀。鸦片HRef=https://www.qijian.info/list/zhanzheng/ target=_blank class=infotextkey>战争期间,是他诗情最激昂的时期,写下了《三HRef=https://www.qijian.info/list/jiangjun/ target=_blank class=infotextkey>将军歌》、《江海》、《书愤》、《孤坐》、《海门》、《HRef=https://www.qijian.info/list/yu/ target=_blank class=infotextkey>雨前》等一HRef=https://www.qijian.info/list/xilie/ target=_blank class=infotextkey>系列HRef=https://www.qijian.info/list/aiguo/ target=_blank class=infotextkey>爱国诗篇,表彰抗战,指斥投降。特别是《三元里》,是这一时期诗坛少见的HRef=https://www.qijian.info/list/geyong/ target=_blank class=infotextkey>歌咏HRef=https://www.qijian.info/list/renmin/ target=_blank class=infotextkey>人民自发反帝斗争的佳篇。

  张维屏认为“诗固出于性情”(《陈清端公诗集序》),HRef=https://www.qijian.info/list/xioshi/ target=_blank class=infotextkey>写诗当如造物之HRef=https://www.qijian.info/list/ziran/ target=_blank class=infotextkey>自然。他的诗以明白晓畅的语言写真情实景,于白描笔墨中又时见含蓄凝炼。故林昌彝说他“警炼异常”(《射鹰楼诗话》卷十三)。他引新事物入诗,如写火轮船、世界地图等,表现了近代诗突破传统题材、展拓诗境的趋向。张维屏古文也有一定成就。恽敬称誉他为“岭外柳仲涂”(《送恽子居还常州》诗注)。他HRef=https://www.qijian.info/list/piping/ target=_blank class=infotextkey>批评当时古文两大病,即“陈言”与“赝古”,提出“不拘成见,不囿偏隅,随感而通,因物以付,如HRef=https://www.qijian.info/list/feng/ target=_blank class=infotextkey>风行水,如水行地”(《复龚定庵舍人书》)。他的文章不拘体格,随意挥洒,如《释涉川片云行草序》就云生发,《十二石HRef=https://www.qijian.info/list/shan/ target=_blank class=infotextkey>山斋记》依石立论,都表现出“意新格创”(许应騤评《情释》语)的特色。

  张维屏著有《张南HRef=https://www.qijian.info/list/shan/ target=_blank class=infotextkey>山全集》,汇集诗人各种著述刻本。其中《松心诗略》,亦称《松心十录》,共10集,是其门人选全诗十之二三而成,为今传张诗最多之本。道光末年刻文有《松心文钞》10卷、《松心骈体文钞》。尚有《听松庐诗话》、《艺谈录》、《国朝诗人征略》等有关谈诗及文献掌故著作。

HRef=https://www.qijian.info/list/renwu/ target=_blank class=infotextkey>人物生平

  张维屏(1780~1859年10月13日) 清代官员、诗人。字子树,号南HRef=https://www.qijian.info/list/shan/ target=_blank class=infotextkey>山,因癖爱松,又号松心子,HRef=https://www.qijian.info/list/wannian/ target=_blank class=infotextkey>晚年也自署珠海老渔、唱霞渔者,广东番禺人。嘉庆九年(1804)中举,道光二年(1822)成进士。此后在湖北、江西任州县HRef=https://www.qijian.info/list/difang/ target=_blank class=infotextkey>地方官,一度署理南康知府。为官清廉,终因不耐官场的腐败,于道光十六年(1836)辞官归里。

  其父曾任四会县学训导,张维屏从小接受家庭HRef=https://www.qijian.info/list/jiaoyu/ target=_blank class=infotextkey>教育,HRef=https://www.qijian.info/list/shaonian/ target=_blank class=infotextkey>少年时即以能诗名,13岁时名列番禺县童子试榜首,知县吴政达HRef=https://www.qijian.info/list/zanshang/ target=_blank class=infotextkey>赞赏其才华,取《毛诗序》“南HRef=https://www.qijian.info/list/shan/ target=_blank class=infotextkey>山有台,乐得贤也”之意赐名“南HRef=https://www.qijian.info/list/shan/ target=_blank class=infotextkey>山”。张维屏于嘉庆九年(1804)中举后,首次进京赴考,诗坛大家翁方纲阅其诗作,惊呼“诗坛大敌至矣!”再度赴试时,翁方纲为他和黄培芳、谭敬昭等三位岭南诗人之诗集作《粤东三子诗序》,从此“粤东三子”的文名得到显扬。张维屏曾与林伯桐、黄乔松、谭敬昭、梁佩兰、黄培芳、孔继勋筑云泉HRef=https://www.qijian.info/list/shan/ target=_blank class=infotextkey>山馆于白云HRef=https://www.qijian.info/list/shan/ target=_blank class=infotextkey>山,人称“七子诗坛。”

  道光二年(1822),43岁的张维屏四度会试终成进士,署湖北黄梅知县。他勤政HRef=https://www.qijian.info/list/aimin/ target=_blank class=infotextkey>爱民,莅任第二年HRef=https://www.qijian.info/list/xiatian/ target=_blank class=infotextkey>夏天,江水决堤,他亲自乘小舟勘察水情,散发干粮赈灾,竟被洪水冲走,幸挂树梢而不死。老HRef=https://www.qijian.info/list/baixing/ target=_blank class=infotextkey>百姓为之歌曰:“犯急湍,官救民,神救官。”道光四年(1824)调任广济知县,他不愿向HRef=https://www.qijian.info/list/baixing/ target=_blank class=infotextkey>百姓征收漕粮,引疾求退未成,调署襄樊同知。过三年,返粤丁父忧,次年迁家回清水濠故里。道光九年(1829),他被聘为学海堂学长。居家数年,致力于HRef=https://www.qijian.info/list/jiaoyu/ target=_blank class=infotextkey>教育事业。道光十年(1830),张维屏丁忧服阕,同林则徐、黄爵滋、龚自珍等在北京结“宣南诗社”。后又出任了几年的HRef=https://www.qijian.info/list/difang/ target=_blank class=infotextkey>地方官员,但他最终看透官场腐败,产生“一官无补苍生,不如归去”的念头,终在道光十六年(1836)五十七岁时告病辞归广州,赁居河南HRef=https://www.qijian.info/list/hua/ target=_blank class=infotextkey>花地潘氏别业东园。他将所筑小园名为“听松园”,于松涛间悉心著述讲学、HRef=https://www.qijian.info/list/youyuan/ target=_blank class=infotextkey>游园吟诗。道光十九年(1839)林则徐在广东禁烟时专门HRef=https://www.qijian.info/list/baifang/ target=_blank class=infotextkey>拜访,征求禁烟对策。鸦片HRef=https://www.qijian.info/list/zhanzheng/ target=_blank class=infotextkey>战争爆发后,张维屏写下反对外敌侵略、HRef=https://www.qijian.info/list/zansong/ target=_blank class=infotextkey>赞颂HRef=https://www.qijian.info/list/renmin/ target=_blank class=infotextkey>人民抗战的不朽诗篇,其中《三元里》和《三HRef=https://www.qijian.info/list/jiangjun/ target=_blank class=infotextkey>将军歌》最为著名。咸丰九年(1859)九月十八日(10月13日)病逝于清水濠,葬于广州城东北银坑岭,临终留下时人争传之绝笔:

  烟云过眼总成空,留得心精纸墨中。书未刻完人已逝,八旬回首惜匆匆。

  偶堕尘寰八十年,飘然归去在罗天。松溪HRef=https://www.qijian.info/list/hua/ target=_blank class=infotextkey>花棣常游处,或者诗魂系画船。

造物无言却有情,每于寒尽觉春生。

千红万紫安排著,只待新雷第一声。

()

天光碧若湖,湖光清似天。衣裳忽异色,我坐万绿边。

既罢树下酌,遂登湖上船。船头见我影,酒醒凉娟娟。

()

刀剪能伤独客心,授衣时节怕登临。千秋叶落群鸦舞,五夜风来万马吟。

种地几人收白璧,筑台从古重黄金。哀丝豪竹朱门里,秋老都成变徵音。

()

鸡鸣山外村,村树晓烟碧。人行细雨中,一路看春麦。

()

夜闻花塔风铃语,明日天当不风雨。晓来万里无纤云,倒挽澄江洗天宇。

峨峨南城公,有似古欧阳。山水之间得真乐,春秋佳日可以对客倾壶觞。

()

姊妹石娟娟,回看锁碧烟。

云深僧梦稳,壁峭客身悬。

()