怪朝来、片红初瘦,半分春事风雨。丹山碧水含离恨,有脚阳春难驻。芳草渡。似叫住东君,满树黄鹂语。无端杜宇。报采石矶头,惊涛屋大,寒色要春护。
阳关唱,画鹢徘徊东渚。相逢知又何处。摩挲老剑雄心在,对酒细评今古。君此去。几万里东南,只手擎天柱。长生寿母。更稳步安舆,三槐堂上,好看彩衣舞。
措鱼儿(送王子文知太平州)。。李公昴。 怪朝来、片红初瘦,半分春事风雨。丹山碧水含离恨,有脚阳春难驻。芳草渡。似叫住东君,满树黄鹂语。无端杜宇。报采石矶头,惊涛屋大,寒色要春护。阳关唱,画鹢徘徊东渚。相逢知又何处。摩挲老剑雄心在,对酒细评今古。君此去。几万里东南,只手擎天柱。长生寿母。更稳步安舆,三槐堂上,好看彩衣舞。
这是李昴英成名之作。它气势磅礴,将HRef=https://www.qijian.info/list/libie/ target=_blank class=infotextkey>离别之恨表现得深沉、细腻;同时,又充满着HRef=https://www.qijian.info/list/leguan/ target=_blank class=infotextkey>乐观主义的激情,催人奋进。
“怪朝来、片红初瘦,……”以“怪”字领起,表达自己惊诧之情,一下子便将读者的注意力吸引住了。是什么令他感到意外呢?噢,是HRef=https://www.qijian.info/list/chuntian/ target=_blank class=infotextkey>春天的繁HRef=https://www.qijian.info/list/hua/ target=_blank class=infotextkey>花开始飘落了。HRef=https://www.qijian.info/list/hua/ target=_blank class=infotextkey>花儿萎谢用“瘦”字去形容,使人仿佛看到一个娟美俏丽的人儿忽然颦眉蹙额,清减了几分。接着,作者以“半分春事HRef=https://www.qijian.info/list/feng/ target=_blank class=infotextkey>风HRef=https://www.qijian.info/list/yu/ target=_blank class=infotextkey>雨”倒点原因,解开前面自设的疑团。“夜来HRef=https://www.qijian.info/list/feng/ target=_blank class=infotextkey>风HRef=https://www.qijian.info/list/yu/ target=_blank class=infotextkey>雨声,HRef=https://www.qijian.info/list/hua/ target=_blank class=infotextkey>花落知多少”!原来昨晚一场摧HRef=https://www.qijian.info/list/hua/ target=_blank class=infotextkey>花的HRef=https://www.qijian.info/list/feng/ target=_blank class=infotextkey>风HRef=https://www.qijian.info/list/yu/ target=_blank class=infotextkey>雨将HRef=https://www.qijian.info/list/chunse/ target=_blank class=infotextkey>春色大大损毁了。“半分”,说明了摧损程度。这就是词家的所谓“逆笔”,目的是使重点突出。
“有脚阳春”。(一本作“有脚艳阳”)是对能施“惠政”的官员的传统称颂语,意思是说他所到之处,如阳春之和煦,能令HRef=https://www.qijian.info/list/baixing/ target=_blank class=infotextkey>百姓昭苏。但现在“阳春难驻”,王埜大人要调走了,因此连HRef=https://www.qijian.info/list/shanshui/ target=_blank class=infotextkey>HRef=https://www.qijian.info/list/shan/ target=_blank class=infotextkey>山水似乎也充满HRef=https://www.qijian.info/list/lichou/ target=_blank class=infotextkey>离愁别恨。读到这里,我们顿悟前面写HRef=https://www.qijian.info/list/chuncan/ target=_blank class=infotextkey>春残景象不只是为了烘染HRef=https://www.qijian.info/list/libie/ target=_blank class=infotextkey>离别的气氛,而是对“阳春难驻”作形象的说明。“芳草渡。似叫住东君,满树黄鹂语。”写渡头HRef=https://www.qijian.info/list/jingse/ target=_blank class=infotextkey>景色。在芳草萋萋的渡口,树上的黄莺正在啼啭,仿佛是恳请即将离去的HRef=https://www.qijian.info/list/chuntian/ target=_blank class=infotextkey>春天再多留驻一会儿。黄鹂即黄莺,鸣声婉转悦耳。这里“芳草”两句也是融情于景,借啼HRef=https://www.qijian.info/list/niao/ target=_blank class=infotextkey>鸟之HRef=https://www.qijian.info/list/xichun/ target=_blank class=infotextkey>惜春,HRef=https://www.qijian.info/list/biyu/ target=_blank class=infotextkey>比喻自己对王埜的依依HRef=https://www.qijian.info/list/xibie/ target=_blank class=infotextkey>惜别。
然而王氏的调动是HRef=https://www.qijian.info/list/guojia/ target=_blank class=infotextkey>国家的需要、时局的要求,所以HRef=https://www.qijian.info/list/ganqing/ target=_blank class=infotextkey>感情尽管上难以割舍,也只能HRef=https://www.qijian.info/list/fenshou/ target=_blank class=infotextkey>分手了。在词中,这一转折是由“无端杜宇”四字开始的。无端,即没有来由,无缘无故;这里含有无可奈何之意。杜宇的叫声与“不如归去”相近,所以又名“催归”。这里说“报采石矶头,惊涛屋大,寒色要春护”的是HRef=https://www.qijian.info/list/dujuan/ target=_blank class=infotextkey>杜鹃HRef=https://www.qijian.info/list/niao/ target=_blank class=infotextkey>鸟,其目的是与上句的“黄鹂”相照应,扣紧暮HRef=https://www.qijian.info/list/chunjing/ target=_blank class=infotextkey>春景色,让景、情、事打成一片,使整个上半阕的HRef=https://www.qijian.info/list/yijing/ target=_blank class=infotextkey>意境更显浑成。采石矶,在安徽当涂牛渚HRef=https://www.qijian.info/list/shan/ target=_blank class=infotextkey>山北部,突入HRef=https://www.qijian.info/list/changjiang/ target=_blank class=infotextkey>长江中,奇险雄伟,“惊涛屋大”是说HRef=https://www.qijian.info/list/changjiang/ target=_blank class=infotextkey>长江HRef=https://www.qijian.info/list/feng/ target=_blank class=infotextkey>风急浪高。
后三句意思是说,当涂江面一带,HRef=https://www.qijian.info/list/feng/ target=_blank class=infotextkey>风狂浪恶,满目寒凉,正需要春阳的呵护。意思是那里位置的重要和形势的艰危险恶,须由豪杰之士去支撑局面。我们知道,自理宗端平元年(1234)金国灭亡后,次年蒙古兵即大举南下,攻四川、湖北、安徽等地,淳祐十二年(1252)又掠成都,一时烽烟四起。
上阕借景抒写HRef=https://www.qijian.info/list/xibie/ target=_blank class=infotextkey>惜别之意,情绪一波三折,从HRef=https://www.qijian.info/list/kaitou/ target=_blank class=infotextkey>开头至“阳春难驻”,是一开:“叫住东君”是一合;至“寒色要春护”又是一开。“将恋恋HRef=https://www.qijian.info/list/bushe/ target=_blank class=infotextkey>不舍而又不得HRef=https://www.qijian.info/list/bushe/ target=_blank class=infotextkey>不舍的心绪描绘得细腻传神。
下阙以HRef=https://www.qijian.info/list/songbie/ target=_blank class=infotextkey>送别情景过渡,然后再转入临别HRef=https://www.qijian.info/list/zengyan/ target=_blank class=infotextkey>赠言。
“阳关唱,画鹢徘徊东渚。”人们唱起了骊歌,远行的船只即将启航了。临别之际,人们HRef=https://www.qijian.info/list/ziran/ target=_blank class=infotextkey>自然HRef=https://www.qijian.info/list/xiwang/ target=_blank class=infotextkey>希望后会有期,但何时何地才能见面呢?世事实在难以预料,不过,既然已经以身许国,个人的事亦无需多虑了。
“相逢知又何处”一句,正表达了词人这种复杂的HRef=https://www.qijian.info/list/xinqing/ target=_blank class=infotextkey>心情。于是,在HRef=https://www.qijian.info/list/jianbie/ target=_blank class=infotextkey>饯别的酒筵上,两人同抒壮怀,细评今古。“摩挲老剑”,如同诗词中常见的“抚剑”、“看剑”一样,表明词人HRef=https://www.qijian.info/list/kowang/ target=_blank class=infotextkey>渴望施展HRef=https://www.qijian.info/list/baofu/ target=_blank class=infotextkey>抱负:“剑”而说“老”,则表明他们经过千磨百折而雄心犹存,不是难能可贵吗?
“君此去。几万里东南,只手擎天柱。”这是作者对HRef=https://www.qijian.info/list/youren/ target=_blank class=infotextkey>友人的殷殷嘱望,HRef=https://www.qijian.info/list/xiwang/ target=_blank class=infotextkey>希望他负起拱卫东南的重任,做撑持时局的擎天一柱。由此亦可见两人相知之深,相期之切。
全词写到这里,一气呵成,情郁而辞畅,有很强的HRef=https://www.qijian.info/list/yishu/ target=_blank class=infotextkey>艺术感染力。但下面收束处出语涉腐,令全篇有所减色。
“长生寿母。更稳坐安舆,三槐堂上,好看彩衣舞。”这是顺带为王埜之母HRef=https://www.qijian.info/list/zhushou/ target=_blank class=infotextkey>祝寿,并表王之孝顺。安舆,也叫“安车”,是HRef=https://www.qijian.info/list/funu/ target=_blank class=infotextkey>妇女、老人乘坐的小车。三槐堂,是有关王姓的HRef=https://www.qijian.info/list/diangu/ target=_blank class=infotextkey>典故。这里用典为王氏HRef=https://www.qijian.info/list/zhushou/ target=_blank class=infotextkey>祝寿之词。彩衣舞,用老莱子七十娱亲的HRef=https://www.qijian.info/list/gushi/ target=_blank class=infotextkey>故事。这种词句象李调元《HRef=https://www.qijian.info/list/yu/ target=_blank class=infotextkey>雨村词话》指出的,“乃献寿俗套谀词”,算是败笔。
总之,全词大体写得不错,而尤以上半阕为佳:跳荡转折,情景相生,感喟甚深,境界亦大。下阕上半则富雄直之气,大有“莫愁前路无知已,天下谁人不识君”之概。作为一首HRef=https://www.qijian.info/list/songbie/ target=_blank class=infotextkey>送别词。它密切结合当前HRef=https://www.qijian.info/list/jingse/ target=_blank class=infotextkey>景色与情事,大处着眼,细心落笔,将私人离合之感与整个社稷安危连系起来,融“小我”入“大我”,使作品(就前面大半而言)保持旺盛气势和较高的格调,应当说是颇为难得的。这正是作者HRef=https://www.qijian.info/list/xiongjin/ target=_blank class=infotextkey>胸襟HRef=https://www.qijian.info/list/baofu/ target=_blank class=infotextkey>抱负与HRef=https://www.qijian.info/list/yishu/ target=_blank class=infotextkey>艺术手腕的完美结合。
酬王十八见招。唐代。武元衡。 王昌家直在城东,落尽庭花昨夜风。高兴不辞千日醉,随君走马向新丰。
淮浦歌三章为太仆杨敬之作 其一。明代。边贡。 淮浦泱泱淮水流,月明长照浦中楼。白鹤青猿好相访,主人今只在滁州。
六七月之交山中凉甚。宋代。陆游。 城市方炎热,村墟乃尔凉。拂窗桐叶下,绕舍稻花香。独鹤警秋露,双萤明屋梁。卧闻机妇织,感叹夜初长。
送李屯田守桂阳二首 其一。宋代。王安石。 泊船香炉峰,始与子相识。寄书邗江上,诒我峰下石。缘以湘水竹,携持与南北。永怀故人欢,不愿百金易。竹枯归樵苏,石烂弃沙砾。夷门得邂逅,绿发皆半白。追思少时事,俛仰如一夕。老矣无所为,空知念畴昔。常思一杯酒,要子相解释。出门事纷纷,归卧意还